برنامه ‏ریزی دور آبیاری گیاه نیشکر و توزیع رطوبت خاک با مدل AquaCrop

محدودیت منابع آب، عدم برنامه‏ ریزی آبیاری و استفاده نامطلوب از آب، عامل اصلی محدود کننده توسعه کشاورزی و افزایش تولیدات غذایی در ایران است. مدل‏ های گیاهی و ریاضی برای شبیه‏ سازی برآورد رطوبت خاک و برنامه ‏ریزی آبیاری گیاه، ابزار مناسبی برای بهبود مدیریت آبیاری، افزایش محصول و راندمان آبیاری می‏ باشند. این پژوهش در سال 1396 با هدف بررسی توانایی مدل AquaCrop در برنامه ‏ریزی آبیاری و برآورد رطوبت خاک در اراضی کشت نیشکر دعبل خزاعی واقع در جنوب استان خوزستان انجام شد. به‏ همین‏ منظور نتایج شبیه‏ سازی رطوبت خاک و برنامه‏ ریزی آبیاری توسط مدل AquaCrop با مقادیر اندازه‏ گیری شده در مزرعه مقایسه شد. به‏ طور کلی نتایج نشان داد، دقت مدل در برآورد برنامه ‏ریزی آبیاری، از برآورد رطوبت خاک بیشتر است. دقت مدل در برآورد رطوبت خاک با مقادیر اندازه‏ گیری شده در سطح مزرعه به طور میانگین تا 2.25 درصد بیشتر نشان داد. به طوری که جزر میانگین مربعات خطا (RMSE)، جزر میانگین مربعات خطا نرمال شده (NRMSE)، ضریب تعیین (R²)، شاخص سازگاری (d) و ضریب باقیمانده (CRM) به ترتیب 2.12درصد، 0.08، 0.71، 0.88 و 0.035 - به دست آمد. همچنین نتایج شبیه‏ سازی دور آبیاری نیشکر در مزرعه نشان داد تعداد 4 دور آبیاری به طور میانگین معادل 4800 مترمکعب در هر هکتار نسبت به مزارع شاهد صرفه‏ جویی شد. میزان عملکرد محصول این مزرعه 128 تن در هکتار و متوسط عملکرد مزارع شاهد برابر103.60 تن در هکتار بدست آمد. نتایج تحقیقات نشان داد که مدل AquaCrop می‏تواند روش مناسبی برای برنامه ‏ریزی و مدیریت آبیاری اراضی کشت نیشکر مورد استفاده قرار بگیرد.