اثر همبستگی متقابل متغیرهای شاخص خشکسالی SPEI در تحلیل بلند مدت خشکسالی

در این مطالعه بطور نوآورانه یک ارزیابی جامعی از تاثیر ضریب همبستگی متقابل دو متغیر بارندگی و تبخیر- تعرق بر عملکرد شاخص خشکسالی SPEI در پیش‏بینی رفتار بلند مدت خصوصیات خشکسالی کشاورزی بر پایه داده‏های 39 ایستگاه سینوپتیک واقع در شرایط اقلیمی و ارتفاع مختلف در سرتاسر ایران انجام پذیرفته و عملکرد آن با شاخص SPI مقایسه گردیده است. بدین منظور سری داده‏های مصنوعی بارندگی و تبخیر- تعرق (به تعداد 10000 جفت) با استفاده از مدل استوکاستیک چندگانه اتورگرسیو با تاخیر یک برای دامنه وسیع از ضریب همبستگی متقابل دو متغیر فوق تولید شد و سپس برای پایش و تعیین خصوصیات خشکسالی استفاده گردید. نتایج این مطالعه بیانگر رفتار نظام‏مند و وابسته خصوصیات مختلف خشکسالی با همبستگی متقابل دو متغیر بارندگی و تبخیر- تعرق بود. بطوریکه، عملکرد دو شاخص خشکسالی SPEI و SPI با افزایش همبستگی متقابل دو متغیر (⇒|R|) بطور غیرخطی یا توانی نزدیک به هم بوده (ضریب همبستگی R=0.85) و برای همبستگی متقابل برابر صفر حداکثر اختلاف مابین خصوصیات خشکسالی برای دو شاخص حاصل شد. نهایتا نتایج این مطالعه به‎عنوان یک راهنمای جامع در استنباط دقیق و واقعی از رخدادها و خصوصیات خشکسالی بازای شاخص SPEI بوده و می‎تواند کمک موثری در تفسیر نتایج خشکسالی با شاخص SPEI داشته باشد.