بازخوانی تطبیقی مواجهه روشنفکران ایرانی با مدرنیته غربی (ناظر بر آراء سید جمالالدین اسدآبادی و میرزا ملکم خان ناظمالدوله)
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
پس از تجربه تلخ شکست ایران در جنگهای روس و آشنایی قشر تحصیلکرده با پیشرفتهای تمدنی غرب، بهتدریج طبقهای از روشنفکران ایرانی پدیدار شد که برای رفع عقبماندگی و ترقیخواهی کشور تا ایجاد مشروطه و سقوط قاجار کوشید. در معرفی بارزترین شخصیتهای نسل اول این جریان، میتوان به سیدجمالالدین اسدآبادی و میرزا ملکمخان ناظمالدوله بهعنوان دو منورالفکر دینی-غربی اشاره داشت. در پژوهش پیشرو با روشی تطبیقی به بررسی آرای این دو متفکر سیاسی پرداختهایم تا به این پرسش پاسخ دهیم که شباهتها و تفاوتهای رویکردی این دو شخصیت در مواجهه با مدرنیته غربی چیست؛ با این هدف که درک بهتری از مبنای اختلافات امروز جریان روشنفکری در برابر دنیای تجدد پیدا کنیم. این پژوهش مبتنی بر آثار مکتوب و کتابخانهای در چهارچوب نظریه بحران اسپریگنز است. در بیان دستاوردهای پژوهش میتوان گفت: هر دو خواهان اصلاحات سیاسی-مذهبیاند و مشکل را در عقبماندگی از فهم جهان معاصر میکاوند. سیدجمال با نگاهی گزینشی، منتقدانه و فراملیتی تلاش دارد تا آرمان وحدت و شکوفایی اسلامی را ازطریق بیدارگری امت مسلمان دنبال کند؛ اما میرزاملکم درپی تقلید محض از اروپای عصر نوزایی است تا ملت استبدادزده ایرانی را بر سکوی ترقی بنشاند.
کلیدواژگان:
زبان:
فارسی
صفحات:
264 تا 291
لینک کوتاه:
https://www.magiran.com/p2554432
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با ثبت ایمیلتان و پرداخت حق اشتراک سالانه به مبلغ 1,390,000ريال، بلافاصله متن این مقاله را دریافت کنید.اعتبار دانلود 70 مقاله نیز در حساب کاربری شما لحاظ خواهد شد.
پرداخت حق اشتراک به معنای پذیرش "شرایط خدمات" پایگاه مگیران از سوی شماست.
اگر عضو مگیران هستید:
اگر مقاله ای از شما در مگیران نمایه شده، برای استفاده از اعتبار اهدایی سامانه نویسندگان با ایمیل منتشرشده ثبت نام کنید. ثبت نام
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!