پارامترهای جدول زندگی Callosobruchus maculatus روی دانه های لوبیا چشم بلبلی (Vigna unguiculata) تیمارشده با برخی کودهای زیستی و شیمیایی

سوسک چهارنقطه ای حبوبات Callosobruchus maculatus (F.) (Coleoptera: Chrysomelidae) آفتی خسارت زا روی لوبیا چشم بلبلی Vigna unguiculata (L.) در مزرعه و انبار بوده و منجر به کاهش قابل توجه وزن دانه، قدرت جوانه زنی و ارزش بازاری محصول می شود. تاثیر کوددهی لوبیا چشم بلبلی (رقم مشهد) با کودهای شیمیایی تریپل سوپرفسفات (TSP) و اوره و برخی کودهای زیستی (Bradyrhizobium japonicum، Pseudomonas putida و Glomus spp.) روی زیست شناسی و پارامترهای جدول زندگی سوسک چهارنقطه ای حبوبات در دمای 1±28 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ±65 درصد و تاریکی مطلق بررسی شد. بیش ترین درصد بقای مراحل نابالغ روی تیمارهای P. putida و شاهد (به ترتیب 75/97 و 69/95 درصد) و کمترین درصد بقاء در تیمارهای TSP و B. japonicum (به ترتیب 06/65 و 75 درصد) مشاهده شد. علی رغم اینکه طول مراحل نابالغ C. maculatus در دانه های تیمار شده با TSP و B. japonicum طولانی تر از تیمار شاهد بود، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (124/0 بر روز) و نرخ خالص تولید مثل (34/34 نتاج) حشره روی دانه های تیمارشده با TSP کمتر از شاهد (به ترتیب 143/0 بر روز و 07/51 نتاج) به دست آمد. نتایج این پژوهش نشان داد که ارزش غذایی دانه های حاصل از تیمار کود TSP و B. japonicum برای سوسک چهارنقطه ای حبوبات، کمتر از دانه های حاصل از سایر تیمارهای کودی بودند.