واکاوی جامعه شناختی جنبش های حسنی در عصر عباسی با تاکید بر عوامل اقتصادی تا پایان سده دوم

مولفه ‏های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی عصر عباسی زمینه جنبش ‏های زیادی را رقم زده است. سلسله جنبش‏ های سادات و به ویژه حسنیان بخش قابل توجهی از جنبش ‏ها شیعی را در قرون مقتدم به خود اختصاص داده است. موضوع این پژوهش شناسایی و تحلیل زمینه‏ های جامعه ‏شناختی جنبش‏ های حسنی با توجه به عوامل اقتصادی است. این پژوهش با روش تحلیلی به ارزیابی جنبش ‏های حسنی از منظر جامعه شناختی می‏ پردازد. این جنبش‏ ها را می‏توان در رده جنبش ‏های سنتی دسته بندی کرد. عواملی چون اختلافات شاخه حسنی و حسینی در مسایل مالی، اعمال فشارهای اقتصادی و تصرف اموال شیعیان توسط امویان و عباسیان، ناکامی حسنیان در تصدی حکومت بعد از سقوط امویان، اندیشه قیام به سیف و اختلافات اعتقادی مذهبی مسلمانان در حجاز و عراق در عصر عباسی زمینه جنبش‏ های حسنی را فراهم کرد. از آرمان‏ های جنبش حسنیان می‏توان به مشروعیت و افضلیت فرزندان امام حسن، عدم مشروعیت عباسیان، عدالت اقتصادی، پای بندی به کتاب خدا و سنت رسول خدا (ص) و لزوم قیام امام بر علیه حاکم جایر، اشاره کرد.