تولید فضای زیسته از طریق بازی در فضاهای عمومی شهری بازی شبانه ی شهروندان در فضای باز باغ فردوس، خیابان ولیعصر (عج) تهران

پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که چگونه بازی شهروندان در فضاهای عمومی می تواند موجد فضای زیسته باشد و پیامدهای این کنش ها چیست. در فضای اجتماعی که درون رابطه جدلی سه گانه فضای دریافته (عمل فضایی)، فضای پنداشته (فضای بازنمایی) و فضای زیسته (بازنمایی های فضا) تولید می شود، قدرت از طریق اعمال نیروهای خود درصدد است تا با تولید فضای ایدیولوژیک، امکان های فضای دریافته را پوشش دهد، الگوهای زیستن را تنظیم و کنترل و کنش ها را قابل پیش بینی کند. در مقابل، شهروندان با کنش های خلاقانه خود (که بازی می تواند گونه ای از این کنش ها باشد) و کشف ظرفیت های پوشیده شده فضای دریافته، فضای زیسته خود را تولید می کنند.

این پژوهش کیفی در پارادایم انتقادی-تفسیری و با رویکردی پدیدارشناختی انجام پذیرفته است. از روش اسنادی برای تبیین مولفه های بازی و فضاهای عمومی و مدل مفهومی بیانگر مناسبات این دو استفاده شد. گردآوری اطلاعات بازیگران و فضای ورودی باغ فردوس با مشاهده عمیق و مصاحبه در میدان پژوهش صورت گرفت تا تفسیری نوین از کنش های بانشاط و درعین حال انتقادی ارایه شود.

 مطالعه میدان پژوهش بر اساس مولفه های سازنده پدیده بازی بیانگر آن است که شهروندان از خلال بازی های خود موقعیت های خودخواسته را در فضا مستقر می کنند. در این فرآیند، شهروندان (شهروند بازیگران) با استفاده نامتعارف از ابزار و میانجی های موجود در موقعیت رسمی، استقرار قواعد جدید و برهم زدن زمان خطی موقعیت های بازی را مستقر و کنش های خود را محقق می کنند.

از آن جایی که بازی خلاقانه موقعیت های رسمی فضا را بر هم می زند و موقعیت بازی را مستقر می کند، نظیر سایر کنش های خلاقانه موجب تولید موقعیت های خودخواسته درون دیالکتیک فضای دریافته و پنداشته (ایدیولوژیک) و در پی آن تولید فضای زیسته می شود. در حیات شبانه فضاهای عمومی، کاهش نظارت های رسمی امکان تولید موقعیت بازی را فراهم می آورد. تعیین قلمرو، اجتماع پذیری و آموزش، مقاومت در مقابل موقعیت های رسمی و نظم حاکم (سیستمی و ساختاری) و بازنمایی هویت گروه های بازیگر، پیامدهای کنش های بازی گونه درون این فضاها هستند.