تحلیل نشانه شناختی عنوان سروده های احمد شاملو با تکیه بر دو مکتب رمانتیسم و سمبولیسم

شعر معاصر ایران از رهگذار ترجمه ی آثار غرب و سیر تحولات اجتماعی-سیاسی-تاریخی، بستری مناسب برای تجربه ی مکاتب ادبی اروپایی یافت. از آنجا که ورود مکتب های ادبی به ایران، حدود یک قرن پس از تجربه در غرب و به فاصله ی کمی صورت گرفت، بیشتر شاعران برجسته ی معاصر ایران، در دوره ی کوتاه شاعری خویش تحت تاثیر چندین مکتب ادبی قرار داشته اند. شعر معاصر ایران دارای عنوان است و عنوان، کلیدی است در رمزگشایی از اثر که ساختار و محتوای متن را در یک یا چند جمله خلاصه می کند. یافتن چگونگی مطابقت عنوان ها با مکتب ادبی اثر سبب سرعت بخشیدن به مطالعات آثار یک دوره یا سده می شود. در پژوهش حاضر تلاش شده است که با روش تحلیلی-توصیفی و رویکرد نشانه شناسی، چگونگی مطابقت و انعکاس دو مکتب ادبی رمانتیسم و سمبولیسم در عنوان های چهار دفتر هوای تازه، باغ آینه، شکفتن در مه و ابراهیم در آتش از احمد شاملو بررسی شود. نتایج تحلیل حاکی از این است که با توجه به مولفه های دو مکتب، بین مکتب ادبی اثر و عنوان آن مطابقت وجود دارد اما در کوتاهی و بلندی عنوان ها ارتباط معناداری با مکتب ادبی یافت نمی شود. از منظر ادبیت، شگردهای حس آمیزی، متناقض نما، تلمیح و مجاز با بالا بردن ابهام عنوان هایی سمبولیک ساخته اند و عناوین رمانتیک دارای استعاره های زودیاب هستند.