ارزیابی آسیب پذیری و سازگاری ماهیان خاویاری دریای خزر در مواجهه با تغییرات آتی اقلیمی

ماهیان خاویاری از گونه ‏های ارزشمندی هستند که ذخایر آن ها به دلایل متعدد ازجمله صید بی رویه و غیرقانونی، تخریب زیستگاه، و آلودگی به مرز نابودی رسیده است. علی رغم وضعیت نامناسب ذخایر ماهیان خاویاری، امروزه تغییر اقلیم نیز تهدید جدید و جدی دیگری را متوجه این ماهیان نموده است. در این بین تجزیه و تحلیل اثرات گرمایش جهانی بر روی دریای خزر و اکوسیستم ‏های مرتبط با محیط زندگی ماهیان خاویاری بسیار ضروری می‏ باشد. در این مطالعه مجموعه مناسبی از پیامدهای تغییر اقلیم بر میزان آسیب پذیری و سازگاری ماهیان خاویاری دریای خزر با استفاده از تحقیقات کتابخانه ای و نظرات کارشناسان در قالب پرسشنامه محقق ساخته تهیه و بین گروه خبره متشکل از 21 نفر از متخصصین مرتبط با حوضه شیلات و ماهیان خاویاری و نیز کارشناسان تغییر اقلیم توزیع گردید. نتایج نشان داد با افزایش تراز آب و کاهش شوری می‏ توان شاهد تاثیرات مثبت در بهبود وضعیت ذخایر طبیعی و افزایش راندمان تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری بود. هم چنین افزایش دما بر تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری به دلیل افزایش طول دوره دمایی مناسب برای پرورش و تغذیه ماهیان خاویاری تاثیر مثبت و در ذخایر بی تاثیر خواهد بود. البته در مقابل کاهش بارندگی در دیگر بخش های حوضه آبریز خزر سبب کاهش دبی رودخانه ‏ها می‏ گردد و تاثیر قایل توجهی بر کاهش ذخایر و کاهش راندمان تکثیر و پرورش این ماهیان ارزشمند خواهد داشت. هم چنین افزایش اسیدیته، افزایش میزان وقوع بلوم‏ های پلانکتونی و تغییر شدید جریان های دریایی تاثیرات منفی بر موارد مذکور خواهد گذاشت. البته باید توجه نمود که ورود آلاینده ها به منابع آبی، وقوع بلوم های پلانکتونی، ورود گونه های مهاجم و بسیاری از تغییرات دیگر، تاثیرات مخرب تغییرات آب و هوایی را تشدید می نماید. در راستای سازگاری با پیامدهای تغییر اقلیم، با اتخاذ تدابیر مدیریتی و اجرایی ارایه شده در این پژوهش جهت حفاظت و بهره برداری پایدار از ذخایر باارزش خاویاری دریای خزر می توان اثرات منفی را تخفیف داد.