محوطه نیسک آباد سردشت، استقرارگاه اشکانی در حاشیه رودخانه زاب کوچک
محوطه نیسک آباد در فاصله 5.5 کیلومتری جنوب شرقی شهر سردشت، 5 کیلومتری جنوب شهر ربط و 1 کیلومتری شمال روستای نیسک آباد در امتداد ساحل غربی رودخانه زاب کوچک قرار دارد. کاوش این محوطه در سال 1394 ه.ش.، به مدت دو ماه در راستای پروژه نجات بخشی پشت سد سردشت و هم چنین مطالعه چشم انداز باستان شناسی منطقه، به ویژه در دوره های پیش از تاریخی و تاریخی به انجام رسید. در محوطه نیسک آباد درمجموع تعداد چهار ترانشه ایجاد گردید. کاوش در این ترانشه ها منجر به شناسایی بقایای معماری (دیواره های سنگ چین از نوع سنگ های رودخانه ای)، قطعات متعدد سفال و ابزارهای سنگی شده است. مطالعه بقایای معماری و نمونه سفال های محوطه نیسک آباد نشان دهنده تک دوره ای بودن محوطه و سکونت کوتاه مدت گروه های انسانی در این محل بوده است. براساس مطالعات صورت گرفته، فرم سفال های محوطه را انواع: کاسه، پیاله، کوزه، دیگچه و خمره تشکیل می دهند. تزیینات ایجاد شده برروی سفال ها شامل نقوش افزوده (طنابی شکل)، نقوش کنده و نقش مهرزده هستند. در کنار سفال های گونه معمولی، تعدادی محدودی سفال جرینگی نیز شناسایی شده است. یکی از پرسش های اصلی مطرح شده در پژوهش حاضر این است که، فرم و خصوصیات فنی سفال های اشکانی محوطه نیسک آباد با کدام مناطق قابل مقایسه هستند؟ در این راستا، سفال های اشکانی محوطه علاوه بر قابل مقایسه بودن با محوطه هایی نظیر قلعه یزدگرد، قروه کردستان، محوطه های حوزه همدان، لرستان و شمال غرب ایران، دارای برخی ویژگی های بومی و محلی نیز هستند. به نظر می رسد مطالعه، ارزیابی و بررسی داده های فرهنگی محوطه نیسک آباد بتواند در روشن تر شدن وضعیت فرهنگی دوره اشکانی در منطقه موثر باشد.
زاب کوچک ، سردشت ، سفال اشکانی ، نیسک آباد
-
بررسی و گونه شناسی سفال های ساسانی محوطه زروآوند 2
*، میلاد باغشیخی
نشریه پژوهش های باستان شناسی ایران، بهار 1403 -
دماوند در دوره پیش از اسلام از منظر منابع تاریخی و شواهد باستان شناسی
*، حسین توفیقیان، سیدمهدی موسوی نیا
نشریه جستارهای باستان شناسی ایران پیش از اسلام، بهار و تابستان 1402 -
Newly-dedicated Urartian inscription from Bastam by Rusa II
Maryam Dara *, , Reza Heydari, Ali Khorablou
Journal of Archaeological Studies, Summer 2022 -
بررسی و تحلیل فرهنگ کورا ارس در حاشیه شرقی زاگرس مرکزی ایران بر اساس داده های لایه نگاری محوطه قلعه سرسختی شازند، استان مرکزی
*
نشریه جستارهای باستان شناسی ایران پیش از اسلام، پاییز و زمستان 1400