ارزیابی عملکرد و مقادیر پلی ساکارید کل بازیدیوکارپ جدایه های ایرانی قارچ Agrocybe aegerita و Hypsizygus ulmarius تولیدشده روی بسترهای مختلف

بقایای به ظاهر بی ارزش کشاورزی (کلش گندم و تفاله زیتون) و صنعتی (خرده چوب و باگاس نیشکر) حجم بزرگی از مواد زاید را تشکیل می دهند و به آلودگی محیط زیست منجر می شوند. قارچ ها به عنوان مصرف کننده ضایعات مواد آلی باعث برقراری چرخه بازیافت مواد می شوند و مشکلات مربوط به آلودگی هوا در اثر سوزاندن این ضایعات را نیز برطرف می کنند.

مواد و روش ‏‏ها: 

این پژوهش به صورت طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در مزرعه سد سیستان در سال 1398 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل بسترهای کشت تراشه چوب، کلش گندم، باگاس نیشکر، باگاس نیشکر + سبوس گندم (90 به 10)، باگاس نیشکر + تفاله زیتون (90 به 10)، تراشه چوب + سبوس گندم (90 به 10)، تراشه چوب + تفاله زیتون (90 به 10)، کلش گندم + تفاله زیتون (90 به 10) و کلش گندم + سبوس گندم (90 به 10) بودند. اسپان قارچ های H. ulmarius  و A. aegerita تهیه شد و بسترها با اسپان مایه زنی شدند.

در قارچ H. ulmarius بیشترین میزان عملکرد (54/467 گرم)، وزن خشک (24/50 گرم) و بیشترین میزان پلی ساکارید کل (29/12 میلی گرم در گرم ماده خشک) به اندام میوه ای و کمترین زمان (14 روز) برای پنجه دوانی میسلیوم و پیش رسی (26 روز) به بستر کشت ترکیبی کلش گندم همراه با سبوس گندم (90 به 10) اختصاص داشت. همچنین در قارچ A. aegerita بیشترین میزان عملکرد (81/72 گرم)، وزن خشک (22/9 گرم) و بیشترین میزان پلی ساکارید کل (33/11 میلی گرم در گرم ماده خشک) به اندام میوه ای و کمترین زمان (15 روز) لازم برای کامل شدن پنجه دوانی میسلیوم و پیش رسی (29 روز) به بستر کشت ترکیبی تراشه چوب همراه با سبوس گندم (90 به 10) اختصاص داشت.

بحث و نتیجه‏ گیری:

 بستر کشت کلش گندم برای قارچ H. ulmarius و بستر کشت تراشه چوب برای قارچ A. aegerita به عنوان بهترین بستر کشت معرفی می شوند.