تحلیل نشانه-معناشناسی روایی در نمایشنامه «آی بی کلاه، آی باکلاه» اثر غلامحسین ساعدی بر اساس مربع معنایی و تنشی

این پژوهش درصدد است به چگونگی تولید معنا در نمایشنامه «آی بی کلاه، آی باکلاه» نوشته غلامحسین ساعدی پاسخ دهد و بدین منظور، ابتدا «مربع معنایی» اثر بر اساس نظریات ژولین گرمس تحلیل شده و مشخص می گردد حرکت از قطب انفعال به فعالیت آغاز شده، ولی در میانه راه دچار شکست می شود. پس با اینکه «مربع معنایی» لایه ای از معنا را نشان می دهد، قادر به نمایش ارزش های تماتیک اثر نیست. و برای دست یافتن به لایه های دیگر، از «مربع تنشی» ژاک فونتنی استفاده می شود که در آن، برخورد دو محور کمی و کیفی، دو ارزش مبارزه طلبی و راحت طلبی را نمایان می سازد. بدین صورت، هم «مربع معنایی» و هم «مربع تنشی» در جهت تحکیم درون مایه نمایشنامه عمل می کنند که همان نتیجه مرگبار انفعال است، ولی ارزش-گذاری عاطفی که در تحلیل گفتمان عاطفی صورت پذیرفته، تنها از طریق «مربع تنشی» امکان پذیر است. این پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و از منابع کتابخانه ای و اینترنتی سودجسته است.