تعیین دماهای کاردینال و واکنش فتوپریودی مراحل مختلف نموی لاین های کینوا (Chenopodium quioa L.) با استفاده از مدل های خطی و غیرخطی

کینوا با نام علمی(Chenopodium quinoa L.)  گیاهی یک ساله، از خانواده کنوپودیاسه و روزکوتاه است که به دلیل برخی ویژگی های خاص خود از جمله مقاومت قابل ملاحظه در برابر طیف وسیعی از تنش های غیرزنده، مورد توجه قرار گرفته است. دماهای ویژه و طول روزهای ویژه هر مرحله نموی برای ارایه مدل مناسب پیش بینی رشد و نمو گیاهی لازم است. در سال های 1398 و 1399 آزمایش های مستقلی شامل 10 تاریخ کاشت در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شهر یزد انجام شد. تیمار آزمایشی شامل پنج لاین امیدبخش اصلاح شده در مرکز تحقیقات شوری یزد به همراه رقم تی تی کاکا بود. از واکنش سرعت مراحل نموی به دما و طول روز برای تعیین درجه حرارت ویژه و طول روزهای ویژه مراحل نموی اصلی (سبز شدن، گل دهی و رسیدگی دانه) استفاده شد. برای همه لاین ها، دمای پایه (Tb) جوانه زنی بذر کینوا 2/0 تا 57/3 درجه سانتی گراد، دامنه دمایی بهینه برای جوانه زنی 34-25 درجه سانتی گراد، گل دهی 28-21 درجه سانتی گراد و رسیدگی دانه 32-15 درجه سانتی گراد بود. دامنه طول روز برای گل دهی 4/12-4/11 ساعت و رسیدگی دانه 3/12-6/10 ساعت بود. دامنه دمای بهینه برای سه مرحله جوانه زنی، گل دهی و رسیدگی دانه تمام لاین های مورد مطالعه، بین 20 تا 25 درجه سانتی گراد برآورد شد. نتایج نشان داد که در طول روزهای کمتر از 12 ساعت و دماهای کمتر از 30 درجه سانتی گراد، با افزایش هم زمان دما و طول روز سرعت گل دهی بیشتر شد. به طور کلی، نتایج نشان داد که دما و طول روز اثر جبران کنندگی بر سرعت گل دهی و رسیدگی دانه دارند.