اثر کاربرد زغال زیستی و سرکه چوب بر مقاومت ‏فروروی و پایداری خاکدانه‏ های خاک زیر کشت ذرت علوفه‏ ای

برای حفظ کارایی خاک و دستیابی به کشاورزی پایدار استفاده از مواد آلی و اصلاح کننده‏‏ های خاک ضروری است. هدف از این پژوهش، مطالعه تاثیر کاربرد زغال زیستی و سرکه چوب بر مقاومت‏ فروروی و پایداری خاکدانه‏ های خاک زیر کشت ذرت علوفه‏ ای بود. بدین منظور پژوهشی در شرایط گلخانه‏ ای در دانشگاه شهرکرد اجرا گردید.

مواد و روش‏ها: 

آزمایش به‏ صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملا تصادفی شامل 30 تیمار در 3 تکرار اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی شامل سرکه چوب در شش مقدار صفر (W0)، 0.2 (W4)،0.1 (W3)، 0.04 (W2)،0.02 (W1) و 0.4(W5) گرم در کیلوگرم (فاکتور اول) و ماده اصلاحی شامل ماده خام (چوب درختان انار و آلو) در دو سطح 1 (B0 1) و 2 (B0 2) درصد جرمی-‏‏‏‏ جرمی و زغال زیستی در دو سطح 1 (B1) و 2 (B 2) درصد جرمی-‏‏‏‏ جرمی (فاکتور دوم) بود. مقاومت‏ فروروی خاک بر روی نمونه‏ های دست نخورده در مکش‏های 0، 10، 50، 100، 500، 1000 و 1500 کیلوپاسکال بوسیله دستگاه فرو‏سنج و میانگین وزنی قطر خاکدانه‏ ها نیز به ‏وسیله الک خشک اندازه‏ گیری شد.

یافته‏ ها:

 نتایج نشان داد اثر اصلی کاربرد سرکه چوب و ماده اصلاحی (شامل ماده خام (چوب درختان انار و آلو) و زغال زیستی) و اثر متقابل کاربرد سرکه چوب و ماده اصلاحی (ماده خام و سرکه چوب) بر جرم مخصوص ظاهری خاک، پایداری خاکدانه‏ ها و مقاومت‏ فروروی خاک در مکش‏ های 0، 10، ،50، 100 و 500 کیلوپاسکال در سطح احتمال 1درصد معنی‏ دار بود. به‏ طوری که کاربرد سرکه چوب و ماده اصلاحی باعث کاهش جرم مخصوص ظاهری خاک و افزایش پایداری خاکدانه‏ ها گردید، بیشترین پایداری خاکدانه مربوط به تیمار W2B2 بود که پایداری خاکدانه‏ ها را 150 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. همچنین کاربرد همزمان سرکه چوب و ماده اصلاحی باعث کاهش مقاومت‏ف روروی خاک شد. به‏ نحوی که در مکش‏ های 0، 10، ،50، 100 و 500 کیلوپاسکال بیشترین کاهش مقاومت‏ فروروی مربوط به تیمار W5B2 بود که به ترتیب مقاومت‏ فروروی خاک 81.70، 82.89، 68.89، 78.65 و 65.59 درصد در مقایسه با شاهد کاهش یافت.

نتیجه‏ گیری:

 سرکه چوب و زغال زیستی دارای کربن‏آلی بالایی هستند. که به دلیل نقش مواد آلی در افزایش پایداری خاکدانه‏ ها و ایجاد خاکدانه‏ های بزرگتر و افزایش میانگین وزنی قطر خاکدانه ‏ها در اثر افزایش نیروی چسبندگی بین خاکدانه ‏ها توسط ترکیبات موجود است. بنابراین، زغال زیستی و سرکه چوب از طریق افزایش کربن‏ آلی خاک و کاهش جرم مخصوص ظاهری خاک باعث کاهش مقاومت‏ف روروی خاک شدند.