مطالعه مولکولی و ریزریخت شناسیJuniperus excelsa و J. polycarpos در چهار باغ استان گلستان

ارس از معدود سوزنی برگان ایران است که با دارا بودن شش گونه بیشتر جنگل های تنک با درختان پراکنده را تشکیل داده است و در میان آنها گونه های Juniperus polycarpos و J.excela بیشتر از سایر گونه ها انتشار دارند. به علت شباهت ظاهری بسیار زیاد، شناسایی دو گونه یادشده از یکدیگر مشکل است. در این تحقیق شاخص های گرده شناسی، آناتومی و مولکولی با هدف کمک به شناسایی و تفکیک این دو گونه ارس در استان گلستان، منطقه چهارباغ گرگان ارزیابی شد. با استفاده از نشانگر هسته ایnrDNA ITS، روابط مولکولی در دو گونه مورد نظر بررسی شد. آنالیزهای فیلوژنی نشان داد که دو گونه تک تبار هستند و جمعیت ها در زیرشاخه های I و II به صورت حل نشده قرار گرفتند. دانه گرده دو گونه J. polycarpos و J. excelsa توسط دستگاه میکروسکوپ نوری و میکروسکوپ الکترونی نگاره بررسی گردید. نتایج نشان داد که تمامی دانه های گرده منفرد، تک شیار سطحی از نوع Ulcurate، نامتقارن و از نظر اندازه کوچک بودند. از لحاظ شکل هر دو گونه کروی کشیده (Prolate spheroidal) با تزیینات اگزین دانه دانه (Granulate) هستند. طرح کلی گرده ها در میکروسکوپ نوری، دایره ای با سطح صاف و بدون فرورفتگی است ولی در دانه گرده مورد بررسی در میکروسکوپ الکترونی نگاره به صورت نامنظم و دارای فرورفتگی هایی می باشد. نتایج به دست آمده از مطالعات تشریحی ساقه نیز تفاوت کمی را نشان داده و قابلیت تفکیک و شناسایی دو گونه را ندارد. نتایج نشان دهنده این موضوع است که احتمالا در منطقه چهار باغ یک گونه انتشار دارد و این دو آرایه مترادف اند.