تحلیل توزیع فضایی سالمندی و مهاجرت داخلی در شهرستان های کشور بین سال های 1385 تا 1395

با توجه به الگوی سنی مهاجرت و نیز روند سالمندی در کشور، هدف از انجام این مطالعه بررسی تاثیر میزان مهاجرت بر الگوی توزیع فضایی سالمندی شهرستان های کشور طی سال های 1385 تا 1395 است. 

این مطالعه از نوع تحلیل ثانویه و توصیفی تحلیلی است. منبع استفاده شده داده های سرشماری عمومی نفوس و مسکن بوده و واحد تحلیل نیز شهرستان های کشوراست. برای تحلیل داده ها از شاخص های همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس در قالب نرم افزار SPSS نسخه 22 و برای نمایش نقشه های توزیع فضایی از GIS استفاده شده است.

بررسی روند مهاجرت در شهرستان ها نشان داد شهرستان های مهاجرفرست با از دست دادن جمعیت جوان خود به سمت سالمندی رفته اند. این در حالی است که شهرستان های جوان عمدتا مهاجرپذیر هستند. درنتیجه، هر ساله بر نسبت شهرستان های سالمند افزوده شده است. همبستگی رابطه میزان خالص مهاجرت با شاخص سالمندی حاکی از رابطه معکوس (0/363-، 0/303- و 0/216-) این 2 متغیر طی هر 3 دوره مهاجرتی بوده است. با افزایش میزان خالص مهاجرت، شاخص سالمندی کاهش پیدا می کند. نتایج تحلیل واریانس نیز نشان از تفاوت معنادار میزان خالص مهاجرت در سطح شهرستانی دارد (در سطح معنا داری 0/000). توزیع فضایی شهرستان های کشور نیز نشان داد شهرستان های مهاجرفرست مناطق غربی و شمال غربی در مقایسه با سایر مناطق سرعت سالمندی بالاتری دارند. 

با توجه به سوال پژوهشی تحقیق باید گفت که الگوی فضایی سالمندی در جمعیت ایران درمجموع با توجه به شاخص های مطالعه شده به صورت خوشه ای پراکندگی داشته و جمعیت ایران در حال گذار از میان سالی به سالمندی است.