اثرات متغیر با زمان عوامل موثر بر سفته بازی در بازار مسکن ایران: مدل های فضا - حالت

بررسی رفتار سفته بازان در توضیح پدیده های بازار مسکن ایران بسیار با اهمیت است. بسیاری از پدیده های نامطلوبی که در این بازار رخ می دهد نیز حاصل فعالیت سفته بازی در بازار مسکن است. در این پژوهش، اثرات متغیر با زمان عوامل موثر بر سفته بازی در بازار مسکن ایران با استفاده از مدل های فضا - حالت برای دوره 1370 تا 1398 بررسی شده است. شاخص سفته بازی با پیروی از الگوی روهنر برآورد شده است. نتایج نشان می دهد که شوک ناشی از مالیات بر مسکن، باعث کاهش سفته بازی در بازار مسکن شده است. شوک بازار سهام در کوتاه مدت اثر کم ولی در بلندمدت اثر متفاوتی در سال های مختلف  بر سفته بازی در بازار مسکن داشته است. اثر شوک نرخ ارز واقعی غیر رسمی بر سفته بازی در بازار مسکن ایران مثبت بوده که در دوره کوتاه مدت اثر این شوک کم ولی در دوره بلندمدت بیشتر بوده است. با توجه به نتایج، شوک نرخ سود بانکی واقعی در دو دوره اول اثر مثبت و بعد از آن اثر منفی بر سفته بازی در بازار مسکن ایران داشته است. شوک ناشی از نرخ بازدهی واقعی مسکن اثرات متفاوتی بر سفته بازی در بازار مسکن داشته ولی در مجموع باعث افزایش سفته بازی در بازار مسکن ایران گردیده است. بر اساس نتایج، شوک ناشی از سفته بازی در بازارهای موازی بازار مسکن (بازار ارز و سهام) باعث افزایش سفته بازی در بازار مسکن شده است.