درآمدی بر جریان شناسی جنبش های دینی نوپدید نوسنتی در قاره آفریقا

از موضوعات جدید و مطرح در سطح جهانی، پدیده معنویت گرایی جدید و نمود آن در قالب جنبش های دینی نوپدید است که وجود حدود ده هزار جنبش تنها در قاره آفریقا، برآورد می شود. جنبش های دینی نوپدید آفریقا دارای گونه ها و تقسیم بندی های مختلفی است؛ یکی از آن گونه ها جنبش های دینی نوپدید نوسنتی آفریقایی است که شناخت آن به دلیل تقابل آن با ادیان رسمی، از جمله اسلام، ضرورت دارد. این پژوهش سعی کرده تا از طریق توصیف و تحلیل این پدیده، گامی در این راستا بردارد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که جنبش های دینی نوسنتی آفریقا در سه جریان اصلی سعی در احیا و ابقای خود در صحنه متنازع دینی آفریقا دارند که این سه جریان عبارت‎اند از: جنبش های درآمیخته با مسیحیت، جنبش های درآمیخته با اسلام و جنبش های پان آفریقایی؛ به عبارتی، جنبش هایی که از التقاط با ادیان رسمی مثل مسیحیت و اسلام به مثابه ابزاری برای احیای آموزه های ادیان سنتی بهره می برند و جنبش هایی که این هدف را در مخالفت صریح با ادیان رسمی و طرفداری آشکار از ادیان سنتی آفریقا و بازسازی آن برای دنیای معاصر دنبال می کنند. این جنبش ها در کل برای جذب مخاطب حداکثری و نیل به اهدافشان، به معنویت گرایی انسان معاصر نگاه سطحی داشته و غالبا دغدغه های رایج در زندگی روزمره را مورد توجه قرار داده اند و از ورود به خواسته های اصلی انسان دورمانده از هویت دینی اصیل، غافل شده اند.