ارزش و عینیت، کاربرد روش شناسی ماکس وبر در سیاست

از مهم ترین پرسش های مطرح در روش شناسی علوم اجتماعی در تمایز با روش شناسی علوم طبیعی، رابطه بین عینیت و واقعیت است. پرسش اصلی این است که چگونه می توان بدون استفاده از روش های اثبات گرایانه (پوزیتویستی) از عینیت علوم فرهنگی و اجتماعی دفاع کرد؟ ماکس وبر از مهم ترین افرادی است که سعی داشت رویکرد روشی علوم اجتماعی را بازیابی کند تا ضمن حفظ منحصربودگی آن، بتواند پاسخگوی علمی بودن و عینیت در این علوم باشد. مهم ترین ادعای او درباره ایجاد روشی متمایز برای علوم اجتماعی، ورود ارزش ها به سامان پژوهش ها و واقعیت های اجتماعی بود. یکی از بارزترین ارزش هایی که پژوهشگر علوم اجتماعی درگیر آن است، ارزش های سیاسی یا علایق مربوط به سیاست است. در پژوهش های وبر، استدلال شده که جدایی قضاوت های ارزشی عملی (نگرش های سیاسی، اخلاقی، زیباشناسی، فرهنگی و غیره) از برداشت های منطقی یا واقعیت های مشاهده شده تجربی ممکن و مطلوب است. در این پژوهش با رویکردی تحلیلی- تبیینی، از روش تحلیل متون استفاده شده است تا آثار مربوط به مباحث روش شناسی ماکس وبر با تمرکز بر دو مفهوم ارزش و عینیت بررسی شود. به عنوان مهم ترین دستاورد این پژوهش، ارتباط دو مفهوم ارزش و عینیت در مطالعه سیاست و به طور ویژه ارزش ها و مواضع سیاسی در شکل گیری و فرایند پژوهش نشان داده می شود. با تفکیک ربط ارزشی سیاسی عالمان از مواضع سیاسی آنها، می توان به تبیین علمی دست یافت که عینیت در پژوهش های اجتماعی-سیاسی را محقق سازد