مدل علی وابستگی به فضای مجازی با رضایت تحصیلی در دانش آموزان تیزهوش: نقش واسطه ای ازخودبیگانگی تحصیلی

امروزه یکی از عواملی که ممکن است دانش آموزان را با دور کردن از فضای مدرسه به سمت وابستگی به فضای مجازی کشاند و زمینه نارضایتی تحصیلی را فراهم کند، ازخودبیگانگی تحصیلی است.

پژوهش حاضر با هدف نقش واسطه ای از خودبیگانگی تحصیلی در رابطه بین وابستگی به فضای مجازی با رضایت تحصیلی دانش آموزان تیزهوش صورت پذیرفت.

روش پژوهش، همبستگی از نوع مدل سازی معادلات ساختاری بود. جامعه ی این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر دبیرستان فرزانگان مقطع متوسطه دوم (340 نفر) در سال تحصیلی 1400-1401 بود. حجم نمونه آماری بر اساس قاعده سرانگشتی کلاین برابر 170 نفر تعیین شد که به روش نمونه گیری در دسترس انجام شد. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش پرسش نامه اعتیاد به اینترنت (IAT)، مقیاس خودبیگانگی تحصیلی (AAS) و مقیاس چندبعدی رضایت از زندگی دانش آموزان (MSLSS) بود. تحلیل داده ها: برای تحلیل داده ها از روش آماری مدل معادلات ساختاری و برای بررسی نقش واسطه ای متغیرها از آزمون بوت استراپ استفاده شد.

یافته ها نشان داد که وابستگی به فضای مجازی دارای اثر مستقیم و مثبتی بر از خودبیگانگی تحصیلی بود (001/0=P، 39/0= β)؛ اما بر رضایت تحصیلی اثر مستقیم نداشت (12/0=P، 09/0= β). همچنین از خودبیگانگی تحصیلی دارای اثر منفی بر رضایت تحصیلی بود (001/0=P، 87/0-= β). نتایج غیرمستقیم نشان داد که از خودبیگانگی تحصیلی توانست نقش میانجی گری در رابطه بین وابستگی به فضای مجازی و رضایت تحصیلی ایفا کند.

بر طبق یافته ها به دست اندرکارکان تعلیم و تربیت پیشنهاد می گردد راهکارهای لازم برای مدیریت فضای مجازی به دانش آموزان و خانواده ها آموزش داده شود تا به واسطه از خودبیگانگی تحصیلی، زمینه رضایت تحصیلی پایین در دانش آموزان فراهم نشود.