نقش میانجی اعتماد و مسئولیت پذیری جمعی در رابطه بین باورهای توطئه و تمایل به زدن واکسن کووید-19 در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مشهد

مطالعه پیرامون واکسن های کووید-19 و بررسی اثرات روان شناختی آن ها از جمله پذیرش یا تردید در مورد این اثرات پدیده ای پیچیده و نیازمند مطالعه بیشتر است. این پژوهش با هدف بررسی نقش میانجی اعتماد و مسیولیت پذیری جمعی در رابطه بین باورهای توطیه و تمایل به زدن واکسن کووید-19 در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شد.

پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود و جامعه آماری آن را کلیه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهر مشهد (11420N=) در سال 1402-1401 تشکیل دادند. تعداد اعضای نمونه در این پژوهش 300 نفر در نظر گرفته شد که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها مقیاس باورهای توطیه کووید-19، مقیاس تمایل به زدن واکسن کووید-19 و مقیاس اعتماد و مسیولیت پذیری جمعی بکار رفت. داده ها به کمک تحلیل معادلات ساختاری و استفاده از نرم افزار SPSS-22 و Lisrel 8.8 تحلیل شد. سطح معنی داری 05/0 در نظر گرفته شد.

دامنه سنی آزمودنی ها بین 18 تا 30 سال با میانگین سن 75/21 و انحراف معیار سنی 93/1 بود. یافته های پژوهش نشان داد که بیشترین مقدار همبستگی بین تمایل به زدن واکسن و مسیولیت پذیری جمعی (01/0 p<و 67/0r=) و کمترین مقدار همبستگی بین اعتماد و رد خطر 01/0 p<و 16/0-r=) مشاهده شد. به علاوه اثر غیرمستقیم پذیرش خطر (02/0 β =-) و رد خطر (04/0 β =-) بر تمایل به زدن واکسن و از طریق اعتماد و اثر غیرمستقیم پذیرش خطر (04/0 β =-) و رد خطر (16/0 β =-) بر تمایل به زدن واکسن از طریق مسیولیت پذیری جمعی منفی و معنی دار بود.

با توجه به نقش میانجی اعتماد و مسیولیت پذیری در رابطه بین باورهای توطیه و تمایل به زدن واکسن کووید-19 در نظر گرفتن نقش این سازه ها هنگام مشاوره، درمان و آموزش دانشجویان گروه علوم پزشکی ضروری به نظر می رسد.