گونه های تاثیرپذیری سبکی ناصر بخارایی از سعدی

سعدی شیرازی از غزلسرایان برجسته است که ویژگی سبکی منحصربفرد و شاخصی دارد. وی در غزلیات عاشقانه از شعرای بی نظیر به شمار میرود. سعدی اشعار خویش را در نهایت سادگی، با فصاحت و جزالت خاصی میسراید که این امر باعث شهرت و بلند آوازگی وی شده است. همچنین سعدی شاعری است که بر شاعران بسیاری چون ناصر بخارایی، خواجوی کرمانی، همام تبریزی و... تاثیر نهاده است. پژوهش حاضر میکوشد که چگونگی تاثیرپذیری ناصر بخارایی از سعدی را بوسیله وجوه همسان در محورهایی نظیر موسیقی بیرونی و کناری، زبانی و ترکیبات، ادبی و محتوایی را بررسی و اثبات کند.

این پژوهش به روش توصیفی–تحلیلی و براساس مطالعات کتابخانه ای، تاثیرات بخارایی از سعدی را در محورهای مذکور واکاوی و تحلیل میکند.

دستاوردهای این پژوهش نشان میدهد سعدی و بخارایی در محورهای چهارگانه موسیقی بیرونی و کناری، زبانی و ترکیبات، ادبی و در نهایت محور محتوایی وجوه همسان و مشترکی دارند که در محور نخست یکسانی مولفه هایی چون وزن و قافیه (در شانزده غزل) و در محور دوم همسانی ترکیبات اضافی و وصفی با پیوند به مضمون مشترک عاشقانه را در بر میگیرد. همچنین در محور ادبی همانندی تشبیهات و استعارات و در محور محتوایی مضامین مشترک عاشقانه (مخصوصا زیبایی معشوق)، عارفانه، ساقینامه و... وجود دارد. بنابراین از رهگذر مشترکات در این محورها میتوان به تاثیرپذیری بخارایی از سعدی پی برد.

علاوه بر متابعت از سعدی در محورهای مذکور، بخارایی سادگی و روانی غزل سعدی را اصل و الگویی برای سرایش غزلیات خویش قرار داده است. گفتنی است غزلیات سعدی در شیرینی و سلاست بر غزلیات بخارایی رجحان دارد و سادگی و روانی غزلیات بخارایی، غزلیات سعدی را فرایاد می آورد که بدینگونه بخارایی نام خویش را در میان شاعران غزلسرای ادب فارسی جاودان کرده است.