پایش تغییرات کاربری اراضی و دبی رودخانه به منظور مدیریت پایدار در حوزه سد استقلال میناب

برنامه ریزی استفاده از زمین و مدیریت پایدار منابع طبیعی مستلزم آگاهی از تغییرات کاربری اراضی و اثرات ثانویه آن بر رژیم هیدرولوژیکی می باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی تغییرات کاربری اراضی و دبی رودخانه با استفاده از داده های رقومی لندست 8 و IRS در حدفاصل دو ایستگاه هیدرومتری پل آب نمای رودان تا برنطین است. ابتدا تصحیح هندسی و اتمسفری تصاویر، در نرم افزار ENVI 5.3 انجام و سپس طبقه بندی کاربری های اراضی برای سال های 2000 و 2018 صورت گرفت و ماتریس انتقال کاربری اراضی تهیه شد. برای بررسی روند تغییرات دبی 19 ساله (2018-2000) دو ایستگاه پل آب نمای رودان تا برنطین از آزمون من-کندال استفاده گردید که نتایج آن در سطح 95 درصد معنی دار بوده است. برای فصول بهار 0/001 و تابستان 0/021، روند منفی معنی دار بود؛ درحالی که برای فصول پاییز 0/88، زمستان 0/561 و هم چنین سالانه 0/072 روند منفی معنی دار مشاهده نشد. طبق نتایج، تغییر رژیم هیدرولوژیکی و شیب منفی دبی ماهانه، فصلی و سالانه ایستگاه بالادست (آب نما- رودان) منجر به تغییر کاربری اراضی پایین دست گردیده که بیش ترین تغییر کاربری اراضی مربوط به اراضی ترکیب کشاورزی- باغی و اراضی باغی می باشد. اراضی ترکیب کشاورزی- باغی از 123/25 کیلومترمربع به 116/18 کیلومترمربع کاهش یافته است؛ درحالی که مساحت اراضی باغی از 4/65 کیلومترمربع به 14/72 کیلومترمربع افزایش داشته است. علاوه بر آن تغییر کاربری اراضی منجر به تغییر رژیم هیدرولوژیکی و تندتر شدن شیب منفی دبی ماهانه، فصلی و سالانه ایستگاه پایین دست (برنطین- رودان) نسبت به ایستگاه بالادست (آب نما- رودان) شده است.