ارزیابی ارتباط فرهنگ ایمنی و حوادث شغلی: یک مطالعه موردی در یک واحد فرآیندی با استفاده از روش مدلسازی معادلات ساختاری

خطای انسانی به عنوان علت اصلی وقوع حوادث در صنایع شناخته می شود. این مطالعه با هدف ارزیابی فرهنگ ایمنی و مدلسازی فاکتورهای موثر بر آن با استفاده از روش مدلسازی معادلات ساختاری (SEM) در یک واحد فرآیندی انجام شده است.

ارزیابی فرهنگ ایمنی در این مطالعه مقطعی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخت با مقیاس لیکرت شامل ده بعد فرهنگ ایمنی و در یک صنعت پتروشیمی در سال 1400 انجام گردید. پرسشنامه بین 312 نفر از کارکنان توزیع شده و 308 پرسشنامه تکمیل گردید. تجزیه وتحلیل داده های مطالعه با استفاده از نرم افزارهای SPSS 23.0 و AMOS 23.0 انجام شد.

نمره فرهنگ ایمنی برابر با 35/3 برآورد گردید. نتایج SEM نشان داد میزان بار عاملی تاثیر درآمد، تحصیلات و سابقه کار بر فرهنگ ایمنی به ترتیب برابر با 322/0، 445/0 و 328/0 بوده و میزان بار عاملی تاثیر تحصیلات، سابقه کار و سن بر تجربه حادثه به ترتیب برابر با 336/0-، 312/0- و 214/0- می باشد. میزان بار عاملی ارتباط فرهنگ ایمنی و تجربه حادثه برابر 477/0- بوده و شاخص نیکویی برازش (GFI) برابر 97/0 بود.

نتایج ارزیابی فرهنگ ایمنی بیانگر این بود که بالاترین نمره فرهنگ ایمنی مربوط به بعدهای استفاده از وسایل حفاظتی، آموزش و درک مسایل و تعهد مدیران و سرپرستان می باشد. نتایج SEM نشان داد تحصیلات، میزان درآمد و سابقه کار بر فرهنگ ایمنی دارای تاثیر مثبت می باشد. بعلاوه، ارتباط فاکتورهای سن، تحصیلات و سابقه کار با تجربه حادثه و همچنین فرهنگ ایمنی با تجربه حادثه معکوس بود.