«سوژه شکاف خورده لکانی» و بازتاب آن در نقاشی های پرتره مارلن دوما
در مقاله حاضر تطبیق معانی لکانی در حوزه اندیشه فلسفی و سنجیدن آن ها با مصادیق هنر معاصر مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. در این زمینه نظریاتی همچون سوژه شکاف خورده، نگاه، دیگری و میل با آثار هنرمند تجسمی مارلن دوما تطبیق داده می شود. در واقع این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که مفاهیم فلسفی اندیشه لکان چگونه در آثار هنری به ویژه نقاشی ها بازتاب می یابند و اینکه آیا بازنمود وضعیت سوژه معاصر در هنر با روانکاوی لکانی قابل توضیح است؟ برای نیل به پاسخ پرسش های این پژوهش نخست به طرح نظریات روانکاوی در باب سوژه انسانی با تکیه بر آرای لکان در این زمینه پرداخته و سپس با نقاشی های پرتره دوما تطبیق داده می شود. این رویکرد در جریان تحلیل و تفسیر آثار به مثابه نقطه اتکایی خواهد بود که ارزیابی پارادایم زمانه در هنر، در نسبت با آن، صورت می گیرد. روش تحقیق در این مقاله توصیفی تحلیلی است و تجزیه و تحلیل داده ها به شیوه استقرایی و با استفاده از منابع مکتوب و کتابخانه ای صورت پذیرفته است. بر اساس یافته های پژوهش مشخص خواهد شد که سوژه معاصر، سوژه ای شکاف خورده، دارای فقدان، تهی بودگی، تردید و تقسیم شدگی است و با پیگیری آثارهنری معاصر می توان این امر را مشاهده کرد و از طریق خوانش آثار هنری با اندیشه لکانی، راهی جدید برای فهم سوژه معاصر، به ویژه در هنر، گشود.
ژاک لکان ، مارلن دوما ، سوژه شکاف خورده ، دیگری ، نگاه ، میل
-
طرح ریچارد ولهایم درباره هستی شناسی اثر هنری بر اساس مفهوم نوع/مصداق
هدی رفاهی، *، مجید پروانه پور
نشریه فلسفه غرب، بهار 1403 -
ردپای برگسون در تفسیر هایدگر از زمان
حسین ملکوتی، بیژن عبدالکریمی*،
نشریه فلسفه، پاییز و زمستان 1402