بررسی دو عنصر کیفی نمایش (کشمکش و صحنه) در داستان اسکندر در شاهنامه از حیث اقتباس سینمایی

آیینه اسکندری امیرخسرو دهلوی یکی از متون ادبیات کلاسیک فارسی است که در ترکیبی از خیال و تاریخ و خلاقیت شاعر، وجوهی از شخصیت اسکندر را در قالب ماجراهای مختلف و با تمرکز بر درونمایه ‎های گوناگون برای مخاطب قابل لمس نموده است. با توجه به آنکه این اثر با بهره ‏گیری از پشتوانه هنری و ادبی متون پیش از خود منظوم شده، از ظرفیت‏های بیانی مطلوبی برخوردار است و می‏توان با تمرکز بر تنوع درونمایه ‏ها و ساختار ارایه تصویری آنها، از این قابلیت برای تولید نسخه سینمایی استفاده مناسب نمود. این مهم زمانی اهمیت پیدا می کند که شاهد هستیم در دو فیلم مهم اقتباسی اسکندر (2004) و الکساندر کبیر (1956) هیچ یک از این درونمایه ها دیده نمی شود. بر این اساس در مقاله پیش‏رو هدف این است تا به روش توصیفی-تحلیلی به این پرسش اصلی پاسخ داده شود که با تاکید بر کدام درونمایه ‏ها در این اثر می‏توان قابلیت ‏های اقتباسی این متن را مطلوب ارزیابی نمود به گونه ای که بسیار متفاوت از فیلم-های اقتباسی باشد. از این منظر، باید گفت درونمایه ‏هایی چون نقش فعال زنان در عشق و حماسه، ارتباط با ماورا و علوم جدید با توجه به تکرار در تاریخ سینما از موارد مطلوب برای تصویرسازی در این متن است و درونمایه جست‏وجو در ظرف بیانی سفر در کنار نقش منجی‏نمای اسکندر و قدرت برتری و استیلاجویی نظامی و فرهنگی ارایه شده از این شخصیت در خلال ماجراهای گوناگون، آیینه اسکندری را به اثری با درونمایه ‏های پرمخاطب و مناسب برای اقتباس تبدیل کرده است.