امنیت آبی و غذایی در برنامه‏‏ ریزی اکولوژیک (با تاکید بر چالش اکوسیستمی و رویکرد همبستی در تدوین برنامه هفتم)

پرسش از امنیت، پرسشی بنیادین از پی‏ریزی بقاء و از زیست (ساختار-کارکرد- عملکرد سامانه ‏های حیات) می‏ باشد. آب و غذا برای حیات، استقلال و تعامل هر جامعه‏ ای ضرورتی استراتژیک (زمینی-خاکی، گیاهی-دامی، اجتماعی-اقتصادی) است. بنابراین با پرسشی زیستی و اکولوژیک (جستجو بر پایه پیوند حوزه‏ ‏های طبیعی و اجتماعی) روبه ‏رو هستیم. پیش‏ فرض مقاله عبارت از گسست جغرافیایی و تاریخی (ناپیوندی زمانی-مکانی-فضایی) حاصل از اجرای برنامه و بودجه‏ های توسعه در کشور است. از این‏رو، مساله اصلی بر چالش چگونگی طرح پرسش از امنیت آبی و غذایی در برنامه هفتم استقرار دارد. به بیان دیگر، پرسش-چالش اصلی همانا چگونگی طراحی و اجرای امنیت آبی و غذایی در پیوند با فضای اجتماعی است. گسست تدریجی و مستمر جوامع از سرزمین و زمین از یک سو و جدایی کلان حوزه ‏های علمی (علوم اجتماعی، فنی-مهندسی و علوم پزشکی و دام پزشکی) از سوی دیگر، مانع طرح صحیح مساله در برنامه‏ ‏های توسعه شده است. شکاف میان حوزه ‏های زیستی و اجتماعی تلاش‏ های دانشی-عملیاتی آبی و غذایی را بی‏ثمر می‏ سازد. برنامه هفتم به‏ عنوان اولین برنامه بهره‏مند از سند ملی آمایش سرزمین پس از انقلاب اسلامی، بهترین نقطه آغاز برای بازطراحی حرکت توسعه کشور بر مدار آمایش سرزمین به مثابه برنامه ‏ریزی بیوفیزیکی سرزمین است. اتخاذ روش انتقادی متاثر از رویکرد اکولوژیک به برنامه‏ نویسی و بودجه ‏ریزی راهگشای تحلیل تغییرات زیستی با تاکید بر امنیت آبی و غذایی می‏ باشد. به نظر می‏رسد در گام نخست، بازنگری مفهومی از طریق پیوندشناسی و همبست‏ سازی نظیر همبست «فرهنگ-زیست‏‏بوم-فناوری» و ساخت جعبه ابزار مرکب بین رشته ‏ای و فرارشته‏ ای می‏تواند صورت‏ بندی جدیدی از مساله را آشکار سازد.