چارچوب کل نگر برای ارزشیابی تلفیق فاوا در برنامه درسی دوره ابتدایی: یافته های پژوهش ترکیبی

ماموریت نظام آموزش وپرورش تبدیل دانش آموزان به عنوان شهروندان جامعه اطلاعاتی، متناسب با تحولات فناورانه است که بتوانند در آموزش، از امکانات و بسترهای به وجود آمده برای راهبری و هدایت فعالیت های روزمره و حل مسایل گوناگون به نحو مقتضی بهره گیرند. نظام آموزشی ایران با تدوین«سند تحول بنیادین آموزش و پرورش» بر به کارگیری فناوری های نوین، شبکه ملی اطلاعات وارتباطات در آموزش و پرورش تاکید کرده است. با توجه به حساسیت دوره ابتدایی، آشنایی و استفاده دانش آموزان این مقطع از فناوری های جدید سبب می شود فرهنگ تلفیق فناوری را از همان ابتدا در درون خود نهادینه کرده و همیشه علم را با عمل همراه کنند. همگام باگسترش تلفیق فاوا در مدارس، موضوع ارزشیابی تلفیق فاوا در مدارس ابتدایی از جهت تضمین و بهبود کیفیت یاددهی و یادگیری، تعیین بسترها و استلزامات تلفیق در برنامه درسی جهت پیاده سازی و اجرا اهمیت می یابد. معیارهای ارزشیابی کلیه کارشناسان، مدیران و معلمان را یاری می کند که پیوسته از نتایج کار خویش آگاهی پیدا کنند و بدانند تا چه اندازه اهداف آموزشی و اهداف سازمان تحقق یافته است. این آگاهی سبب می شود تا تلفیق فاوا در برنامه درسی به شکل مطلوب صورت گیرد. هدف پژوهش حاضر تعیین چارچوب ارزشیابی تلفیق فاوا در برنامه درسی دوره ابتدایی است.

این تحقیق به روش ترکیبی از نوع اکتشافی در دو مرحله انجام شد. مرحله اول با روش مطالعه کیفی که از نوع پدیدارشناسانه بود جهت تعیین معیارهای ارزشیابی با استفاده از روش مصاحبه نیمه ساختارمند، به روش نمونه گیری هدفمند از نوع ملاکی و در مرحله بعد برای تایید معیارهای ارزشیابی از پرسش نامه به روش نمونه گیری در دسترس استفاده شد. مشارکت کنندگان در بخش کیفی شامل معلمان و مدیران مدارس هوشمند و در بخش کمی متخصصان حوزه یادگیری الکترونیکی بود. مشارکت کنندگان در بخش کیفی براساس روش نمونه گیری ملاک محور و قاعده رسیدن به اشباع نظری، شامل 6 مدیر و 9 آموزگار و جامعه آماری در بخش کمی شامل 10 متخصص حوزه یادگیری الکترونیکی بود. به منظور تحلیل داده های جمع آوری شده در بخش کیفی از روش کولایزری (کدگذاری باز، محوری وانتخابی) و در بخش کمی از CVR استفاده شد.

یافته های پژوهش در بخش کیفی حاکی از آن بود که چارچوب ارزشیابی تلفیق فاوا شامل 13 ملاک در بخش های مختلف پشتیبانی (3 ملاک)، محتوای الکترونیکی (2 ملاک)، فعالیت های یاددهی معلم (2 ملاک)، مواد و منابع یادگیری (2 ملاک)، فعالیت های یادگیری (2ملاک و فعالیت های گروهی دانش آموزان (2 ملاک) است. در بخش کمی درصد CVR همه  شش مولفه ارزشیابی از عدد جدول (62/0) بالاتر بود. مولفه های محتوای الکترونیکی و پشتیبانی با بیشترین درصد و صلاحیت دانش آموزان کمترین درصد توافق در بین معیارهای ارزشیابی تایید شدند.

برای افزایش کیفیت تلفیق در ارزشیابی باید به تعامل و تراکنش کلیه مولفه های ارزشیابی توجه ویژه شود. تاکید بر ارزشیابی مجزای ابعاد تلفیق، اجرای ناقص ارزشیابی تلفیق در برنامه درسی است. پیشنهاد می شود ارزیابان حوزه ستادی و صفی در ارزشیابی تلفیق فاوا در برنامه درسی نگاه جامع و کل نگر به کلیه معیارهای ارزشیابی داشته باشند.