تعیین اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر انگیزش پیشرفت و پیشرفت تحصیلی در دانشجویان دارای فرسودگی تحصیلی

عملکرد تحصیلی یا میزان موفقیتی که هر فراگیر می تواند در امر تحصیل کسب کند و مبین میزان یادگیری وی است، از دغدغه های بسیار مهم هر نظام آموزشی به شمار می رود. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر انگیزش پیشرفت و پیشرفت تحصیلی در دانشجویان دارای فرسودگی تحصیلی اجرا شد.

پژوهش حاضر از نوع کاربردی بود که به صورت مقطعی و به روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه گواه و پیگیری سه ماهه اجرا شد. جامعه هدف را دانشجویان کارشناسی ارشد روان شناسی مشغول به تحصیل در سال 98-1397 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران تشکیل دادند. ازمیان آن ها سی نفر با استفاده از پرسش نامه فرسودگی تحصیلی (برسو و همکاران، 1997)، دارای فلات زدگی بیشتر از نمره 30 و داوطلب همکاری، انتخاب شدند. سپس به شیوه تصادفی در گروه آزمایش و گروه گواه (هر گروه پانزده نفر) قرار گرفتند. آزمودنی های دو گروه در پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری، پرسش نامه انگیزش پیشرفت (هرمنس، 1970) را تکمیل کردند. پیشرفت تحصیلی آن ها نیز اندازه گیری شد. گروه آزمایش هشت جلسه ذهن آگاهی را به طور گروهی دریافت کرد و برای گروه گواه مداخله ای ارایه نشد. برای تحلیل داده ها آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر، آزمون تعقیبی بونفرونی و آزمون تی مستقل در نرم افزار SPSS نسخه 26 در سطح معناداری 0٫05 به کار رفت.

تحلیل واریانس برای عامل درون گروهی (زمان) و عامل بین گروهی متغیرهای انگیزش پیشرفت و پیشرفت تحصیلی معنادار بود (0٫001>p). اثر تعامل گروه و زمان نیز بر متغیرهای مذکور معنادار بود (0٫001>p). همچنین میانگین نمرات متغیرهای انگیزش پیشرفت و پیشرفت تحصیلی در گروه آزمایش در مراحل پس آزمون و پیگیری، به طور معناداری بیشتر از گروه گواه بود (0٫05>p).

براساس یافته های این پژوهش، آموزش رویکرد ذهن آگاهی به منظور افزایش انگیزش پیشرفت و پیشرفت تحصیلی در دانشجویان دارای فرسودگی تحصیلی موثر است و می توان از این رویکرد برای کاهش فرسودگی تحصیلی دانشجویان استفاده کرد.