ارزیابی شاخص های رقابتی و عملکرد کشت مخلوط تریتیکاله(× Triticosecale Wittmack) و نخود (Cicer arietinum L.) تحت تاثیر کود زیستی- آلی در شرایط تنش آبی

به منظور ارزیابی تاثیر منابع مختلف کودی بر عملکرد و شاخص های رقابتی تریتیکاله (× Triticosecale Wittmack) و نخود (Cicer arietinum L.) در کشت مخلوط تریتیکاله و نخود تحت شرایط تنش آبی، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب- دانشگاه شیراز در سال زراعی 1399 1398 انجام شد. تیمارها در دو سطح آبیاری [1 مطلوب: آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه و 2 تنش آبی: آبیاری تا مرحله شیری] به عنوان عامل اصلی و سه منبع کودی [شیمیایی: (50 کیلوگرم فسفر بر هکتار + 150 کیلوگرم نیتروژن بر هکتار)، زیستی- آلی: (40 تن کود گوسفندی بر هکتار + تلقیح با سودوموناس فلورسنس (Pseudomonas fluorescens) و آزوسپیریلوم براسیلنس (Azospirillum brasilense)] و تلفیقی: (25 کیلوگرم فسفر بر هکتار + 75 کیلوگرم نیتروژن بر هکتار + 20 تن کود گوسفندی بر هکتار + تلقیح با باکتری های سودوموناس فلورسنس و آزوسپیریلوم براسیلنس)، و سه الگوی کشت [کشت خالص تریتیکاله، کشت خالص نخود و کشت مخلوط تریتیکاله و نخود (1:1)] به عنوان عوامل فرعی بودند. نتایج نشان داد، تنش آبی  شاخص نسبت برابری زمین هر دو گیاه وکل را افزایش داد. همچنین، بیشترین نسبت برابری کل در تیمار تلفیقی مشاهده شد. شاخص بهره وری سیستم به واسطه تنش آبی کاهش یافت که کمترین کاهش (17 درصد) در تیمار کود زیستی رخ داد. همچنین، شاخص نسبت رقابتی برای تریتیکاله در تیمار کود شیمیایی و برای نخود در کود زیستی بیشترین مقدار (به ترتیب 37/1 و 02/1) را داشت. برهم کنش تیمار آبیاری × سامانه کودی برای تریتیکاله و نخود نشان داد که بیشترین عملکرد دانه نخود و تریتیکاله در تیمار آبیاری مطلوب و کود تلفیقی به ترتیب (3544 و7450 کیلوگرم بر هکتار) به دست آمد. همچنین، باتوجه به اینکه کمترین کاهش عملکرد دانه نخود و تریتیکاله به واسطه تنش آبی در تیمار کود زیستی (به ترتیب 27 و 31 درصد) مشاهده شد، کشت تریتیکاله و نخود با کاربرد کود زیستی جهت تعدیل اثرات منفی تنش آبی توصیه می شود.