بررسی و تحلیل خودشکوفایی در مصیبت نامه عطار و تبیین آن با نظریه آبراهام مزلو

روند شناخت «خویشتن خویش» و رسیدن به کمال و خودشکوفایی، گستره عظیمی از ادبیات به ویژه، ادبیات عرفانی ما را به خود اختصاص داده است. عطار به عنوان یکی از شاعران عارف، در بیشتر آثار و اندیشه های خویش، به شناخت خویشتن و جایگاه والای خودشناسی پرداخته و مراحل رسیدن به کمال و خودشکوفایی و موانع آن را از منظر عرفانی برشمرده است. در میان آثار او، مصیبت نامه یکی از درخشان ترین و اصلی ترین متن های کلاسیک ادب عرفانی است که درون مایه آن «خودشناسی» و «دیدار با خویشتن» است که با سیر در عوالم آفاقی و انفسی، انسان را به کمال و خودشکوفایی فرامی خواند و این همان موضوعی است که به اساس مطالعات مکتب انسان گرایی در دانش روان شناسی مربوط است. آبراهام مزلو به عنوان چهره اصلی مکتب روان شناسی انسان گرا، با تاکید بر جنبه های مثبت گرایش های انسانی و ارایه نظریه خودشکوفایی، از منظر علمی و تجربی به بحث در مورد ویژگی های انسان سالم و خودشکوفا پرداخته است. در این جستار که با تکیه بر منابع کتاب خانه ای و به روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته؛ همه مصیبت نامه عطار بر اساس نظریه خودشکوفایی مزلو بررسی شده است و برجسته ترین ویژگی های افراد خودشکوفای مزلو که با شاخصه های انسان کامل عطار انطباق دارد، تحلیل و تبیین شده است. در نتیجه، می توان دریافت که محور اصلی مصیبت نامه عطار، حرکت و پویایی و دست یابی به شناخت خویش است و سالک فکرت با لوح و ضمیری صاف و خالص برای رشد، پویایی و شکوفایی می کوشد که این امر با شاخصه های انسان خودشکوفای مزلو قابل انطباق و تبیین است.