پان ترکیسم و اتحاد راهبردی باکو - آنکارا

بعد از فروپاشی شوروی، ترکیه اولین کشوری بود که استقلال جمهوری آذربایجان را به رسمیت شناخت و تلاش کرد از خلا ژیوپلیتیکی به وجود آمده، جهت افزایش نفوذ خود در جمهوری آذربایجان که اشتراکات فرهنگی و زبانی زیادی با این کشور دارد، استفاده کند. بحران قره باغ از مهم ترین مسایل پیشروی سیاست خارجی ترکیه پس از فروپاشی شوروی بود. ازاین رو، در دهه 1990، عمده ترین روابط دو کشور در ارتباط با حمایت ترکیه از جمهوری آذربایجان در مقابل ارمنستان بود. از آغاز قرن حاضر، آنکارا و باکو با همکاری در زمینه پروژه های زیربنایی بزرگ در حوزه انرژی روابط خود را گسترش دادند. عمیق این روابط در جنگ دوم قره باغ بیشتر شد و با اعلامیه شوشی به اوج خود رسید. این اعلامیه، نقشه راه آینده روابط دو کشور را ترسیم می کند و بر شعار یک ملت دو دولت باکو و آنکارا صحه می گذارد. ازاین رو، این مقاله با روشی توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از نظریه سازه انگاری به عنوان یکی از رویکردهای روابط بین الملل که توجه ویژه ای به مولفه «هویت» و نقش آن در شکل دادن به منافع و سیاست ها دارد، تلاش شده است به این پرسش که پان ترکیسم چه نقشی در تکوین و تعمیق اتحاد راهبردی باکو - آنکارا داشته است و این اتحاد چگونه و در چه ابعادی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تاثیر می گذارد؟ پاسخ داده شود. فرضیه ای که در پاسخ به این پرسش مطرح می شود این است که پان ترکیسم نقش تسهیل کننده در اتحاد راهبردی باکو و آنکارا داشته است و اتحاد این دو در ابعاد ژیوپلیتیکی، ژیواکونومیکی و ژیوکالچر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را تهدید می کند. در این پژوهش، روش گردآوری اطلاعات نیز به صورت استفاده از منابع مکتوب اعم از کتب، مقالات، اسناد و داده های اینترنتی است.