کارائی روش راکتور ناپیوسته متوالی (SBR) در تصفیه فاضلاب شهری و ارزیابی خطر استفاده از آن در کشاورزی

امروزه استفاده مجدد از فاضلاب گزینه مناسبی برای حفظ منابع آبی موجود به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک است. در همین راستا، تصفیه خانه فاضلاب شهر یزد در ابتدا به روش برکه های تثبیت (لاگون) و تالاب مصنوعی شروع به کار کرده و در سال 1391، سیستم راکتور ناپیوسته متوالی (SBR) جایگزین آن ها شد. در حال حاضر بخشی از پساب خروجی از این واحدها برای آبیاری و بخش دیگر به تالاب مصنوعی این تصفیه خانه هدایت می شود. با توجه به وجود برخی استانداردهای محیط زیستی برای استفاده مجدد از پساب تصفیه شده، اصلی ترین اهداف پژوهش حاضر شامل بررسی میزان کارایی سیستم SBR در تصفیه فاضلاب و مقایسه آن با میزان کارایی دو روش برکه های تثبیت و تالاب مصنوعی و ارزیابی ریسک استفاده از خروجی SBRs برای مصارف کشاورزی بوده است. نمونه های فاضلاب ورودی و خروجی از واحدهای SBR تصفیه خانه فاضلاب شهر یزد به مدت یک سال (1398-1397) مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور اندازه گیری میزان Turbidity، BOD، TSS،COD ، NH3، TP، EC،TDS و pH، از روش استاندارد APHA استفاده شد. نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل شدند. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که میزان کارایی روش SBR در کاهش پارامترهای مورد بررسی به ترتیب برابر 96، 95، 94، 93، 88، 52، 22، 16 و 5 درصد است. هم چنین مشخص شد که میزان کارایی روش SBR از دو روش قبلی بیش تر است. در پژوهش حاضر به منظور ارزیابی ریسک استفاده از پساب در کشاورزی از شاخص جامع آلودگی (CPI) استفاده شد و میانگین مقادیر به دست آمده از پارامترهای مورد بررسی با حد مجاز تعیین شده آن ها توسط سازمان حفاظت محیط زیست ایران (DOE) و آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا (USEPA) مقایسه شد. نتایج حاصل از محاسبه میانگین ماهانه CPI نشان داد که بر اساس حد مجاز DOE، استفاده از فاضلاب خروجی از واحدهای SBR تصفیه خانه شهر یزد برای مصارف کشاورزی و آبیاری فضای سبز مناسب است و کیفیت پساب در طبقه تمیز قرار دارد، اما بر اساس حد مجاز USEPA، دارای ریسک است و کیفیت آب در طبقه با آلودگی متوسط و در برخی ماه ها در طبقه با آلودگی شدید قرار دارد. هم چنین مشخص شد موثرترین پارامترها در افزایش میزان CPI، پارامترهای turbidity و TDS هستند.