بررسی تاثیر سامانه های سطوح آبگیر باران بر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک مناطق خشک (مطالعه موردی: منطقه میل نادر سیستان)

استفاده نامعقول از عرصه های طبیعی و کشاورزی به ویژه در نواحی خشک و نیمه خشک باعث تشدید فرسایش خاک و در پی آن وقوع سیلاب های سهمگین و بروز پدیده گرد و غبار و تشدید بیابان زایی می شود. بنابراین به منظور جلوگیری از بروز مشکلات زیست محیطی این مناطق، نیازمند مدیریت علمی منابع آب و خاک آن ها است. سامانه های سطوح آبگیر باران یکی از نقاط قوت مناطق خشک و بیابانی است که استعداد نهفته ای برای توسعه این نواحی دارد. این پژوهش عملکرد تاثیر سامانه های سطوح آبگیر باران بر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک سطوح آبگیر باران در منطقه میل نادر سیستان را مورد بررسی قرار داد. بدین منظور 12 نمونه خاک به طور تصادفی از محدوده سطوح آبگیر باران و منطقه شاهد برداشت شد و ویژگی های فیزیکی و شیمیایی آن ها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که بین میانگین مقادیر درصد رس، سیلت و شن در خاک سطوح آبگیر باران نسبت به منطقه شاهد تفاوت معنی داری در سطح 1 درصد (01/0< P) وجود دارد و با افزایش درصد رس و سیلت بافت خاک از کلاس لومی- شنی در منطقه شاهد به کلاس لومی در سطوح آبگیر باران تغییر یافته که باعث افزایش 28 درصدی رطوبت خاک نسبت به منطقه شاهد شده است. در بررسی خصوصیات شیمیایی خاک مشخص شد که نیز مقدار اسیدیته، هدایت الکتریکی، سدیم و نسبت جذب سدیم به طور معنی دار (01/0< P) در خاک سطوح آبگیر کاهش ولی میزان ماده آلی، نیتروژن و پتاسیم افزایش یافته است. نتیجه گیری می شود که اثر سامانه های سطوح آبگیر باران باعث بهبود مشخصه های فیزیکی- شیمیایی خاک شده است. با توجه به بحران های محیط زیستی موجود و تسریع روند بیابان زایی در این منطقه، بهره برداری از این سامانه ها در منطقه سیستان شرایط مناسبی را برای بهبود اکولوژیکی و زیست محیطی این مناطق فراهم می نماید.