بررسی مقاومت 21 کلن صنوبر تاج بسته به آفات و وضعیت کیفی آنها در طرح سازگاری (پوپولتوم مقایسه ای) در استان مرکزی

در این پژوهش، تعداد 21 کلن برتر صنوبر تاج بسته از بین کلن های بررسی شده در مرحله اول طرح آزمایش (خزانه سلکسیون) انتخاب و با فاصله کشت 3×3 متر در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار برای یک دوره 10 ساله بررسی شد. کلن های شماره 72، که در سال 1372 از استان مرکزی جمع آوری شدند، همچنین کلن های دیگر از سایر مناطق کشور، یا از خارج از کشور در سال 1376 آزمایش و کاشته شدند. در طول فصول رویش در سال های مختلف، علاوه بر انجام عملیات داشت (آبیاری، وجین، هرس)، مقاومت و حساسیت کلن های مختلف به آفات در پنج درجه کیفی شامل درجه 5 (100-76 درصد مقاوم)، درجه 4 (75-51 درصد مقاوم)، درجه 3 (50-26 درصد مقاوم)، درجه 2 (25-1 درصد مقاوم) و درجه 1 (صفر کاملا حساس) ثبت شدند. درجه بندی کلن ها از نظر کیفیت تنه و تراکم شاخه نیز انجام شد. نتایج بررسی میانگین عملکرد 10 ساله نشان داد، کلن های P.a.72/7 و P.a.49.39 نسبت به Melanophyla picta، کلن های P.n.56.72، P.a.72.7، P.a.44.9، P.a.49.39 و P.a.17.60 نسبت به پروانه زنبور مانند صنوبر و کلن های P.n.betulifolia، P.a.72.7، P.a.44.9، P.a.49.39، P.n.63.135 و P.a.17.60 نسبت به شته مومی کاملا مقاوم بودند. کلن های P.n.betulifolia، P.n.56.72، P.a.72.7، P.a.44.9، P.a.49.39 و P.a.17.60 نسبت به کلیه آفات مقاومت بیشتری داشتند و کلن های P.n.72.13، P.n.72.11، P.n.47.40 و P.n.72.18 در آلوده ترین وضعیت قرار داشتند. کلن های P.n.72.11، P.n.72.19 و P.n.72.5 دارای تنه با کیفیت صاف و مستقیم و با تراکم شاخه کم بودند. کلن های مناسب صنوبر تاج بسته P.n.56.72، P.n.72.19، P.a.72.7 و P.a.44.9 ازنظر مقاومت به آفات و وضعیت کیفی تنه برای کشت در مناطق مختلف صنوبرکاری استان مرکزی انتخاب و معرفی می شوند.