ماهیت انتقال انفال در فقه و حقوق ایران با تاکید بر اراضی ملی

ماهیت و مصادیق انفال و نقل و انتقال آن از موضوعات مهمی است که همواره محل بحث بوده است. در این مقاله تلاش شده است بررسی نقل و انتقال و ماهیت انفال در فقه و حقوق ایران بررسی شود.
مقاله حاضر توصیفی-تحلیلی است و در آن از روش کتاب خانه ای استفاده شده است.
ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متون، صداقت و امانت داری رعایت شده است.
یافته ها بر این امر دلالت دارد که در فقه امامیه موهبت های طبیعی مانند زمین های موات و جنگل ها از موارد انفال دانسته شده است. انفال یا ثروت های خدادادی از ثروت های عمومی جامعه اسلامی هستند که ملک خصوصی احدی از مردم نیست و مالک خاصی ندارد. از روایات متعدد به دست می آید که در زمان حضور پیامبر(ص) انفال از آن پیامبر و امامان معصوم(ع) بوده است و آنان آن را در هر جا که مصلحت می دانسته اند، مصرف می کرده اند. انفال ملک مقام امامت و رهبری پیامبر و امام(ع) است؛ نه ملک شخصی آنان و از این رو در اختیار ایشان قرار می گیرد که هدایت و زعامت امت را به عهده دارند.
از منظر فقه و حقوق، بیع انفال ممنوع است و صرفا از سوی حکومت اسلامی ممکن است تحت شرایط امکان واگذاری به صورت موقت و قطعی در قالب فرایندهایی چون خصوصی سازی فراهم شود. بدین معنی که ابتدا مصادیق مختلف انفال در قالب اموال دولتی و مطابق موازین موجود تعریف و سپس در قالب خصوصی سازی به اشخاص خصوصی واگذار شود.