اختفای الهی، اختیار انسانی

آیا خداوند نمی توانست خود را از این که هست واضح تر کند تا راهی برای انکار وجودش باقی نماند؟ آیا خدای قادر علی الاطلاق قادر نبود قراین حضور و وجودش را به گونه ای در اختیار بشر قرار دهد که او راهی جز پذیرش خداوند نداشته باشد؟ چگونه می توان این اختفای خداوند را با اعتقاد به هدایت گری تام او جمع کرد؟ این پرسش ها را فیلسوفان اختفاءباور مطرح کرده و بر اساس آن معقولیت خداباوری را به چالش کشیده اند. آنان معتقدند باور به خدایی که می توانست خود را آشکار کند، ولی نکرده است، معقول نیست. برای پاسخ به این پرسش ها نباید تنها به هدایت گری خداوند توجه کرد؛ زیرا متغیرهای دیگری نیز در حل این معادله موثرند. مولفه هایی مانند اختیار انسان که از مهم ترین لوازم تحقق کمال انسان است. این مقاله می کوشد تا ارتباط میان اختفای الهی و اختیار حداکثری انسان را تبیین کند و ادعای فیلسوفان اختفاءباور را به چالش بکشد. در مسیر این چالش و تبیین، هم از استدلال های عقلی و هم الهیات قرآنی بهره گرفته شده است؛ زیرا قرآن کریم با وجود قدمت هزار و چهار صد ساله مطالبی سودمند در تبیین چرایی اختفای الهی دارد، اگر چه با این ادبیات بیان نکرده باشد. در نهایت این نتیجه به دست آمده که اگر چه ممکن بود خدا خود را بیش از مقدار کنونی عرضه کند اما به میزان افزایش جلوه گری خداوند، اختیار انسان برای ایمان به او و یا انکار او کاهش می یافت. امری که با ضرورت اختیار حداکثری انسان در تعارض است.