رصدخانه ملی ایران: تاریخچه، تصویب، پیشرفت، و نقش آن در توسعه علمی

رصدخانه ملی ایران یکی از طرح های کلان ملی است که در تعریف و اجرای آن، دانشگاه ها، شرکت ها و نهادهای متعددی مشارکت داشته اند. این نوشتار درصدد است افت وخیزهای تعریف و اجرای این طرح کلان را در کشوری بررسی کند که از یک سو متمایل به مشارکت علمی داخلی و بین المللی است و از سوی دیگر از مداخلات و موانع غیرآکادمیک بسیار در انجام این قبیل طرح ها رنج می برد. در این نوشتار، پس از ذکر تاریخی از زمینه های شکل گیری این طرح و واکاوی انگیزه های آن، به فرایند طولانی عینیت بخشیدن به این طرح اشاره شده است. تاریخ اجتماعی طرح های کلان علمی ما را در سیاستگذاری این حوزه و تصحیح فرایندها و تقویت پیشران ها یاری می کند. با تبدیل «طرح رصدخانه ملی» به «رصدخانه ملی ایران»، لازم است در سیاست مدیریت ساخت تجهیزات علمی، برای توسعه علم و فناوری در کشور، مواردی شامل جهانی دیدن طرح و نظارت بر طرح کلان علمی توسط ذی نفعان مورد توجه قرار گیرد.