ارزیابی بهره وری فیزیکی و اقتصادی آب آبیاری در کشت کلزا (مطالعه موردی بهبهان)

این تحقیق با هدف مطالعه ای میدانی برای پایش مزرعه ای آب آبیاری کلزا تحت مدیریت کشاورزان در فصل زراعی (1399-1398) در 26 مزرعه شهرستان بهبهان در استان خوزستان انجام شد. نیاز آبی بر اساس مدل فایو پنمن - مانتیث با استفاده از آمار روزانه ی ایستگاه هواشناسی سینوپتیک بهبهان محاسبه شد. برای بررسی اثرات متغیر مستقل بر پارامتر وابسته بهره وری فیزیکی و اقتصادی آب از تجزیه و تحلیل رگرسیون چند متغیره خطی استفاده گردید. میانگین بهره وری آب آبیاری در 26 مزرعه از 351/0 تا 545/1 کیلوگرم بر مترمکعب، بهره وری اقتصادی آب از 6940 الی 371960 ریال بر مترمکعب و حجم آب آبیاری 2160 لغایت 5601 مترمکعب در هکتار در نوسان بودند. حجم آب آبیاری با آماره یt به میزان (193/11-) و ضریب بتایی معادل (056/1-) اثر منفی معنی دار در سطح 1 درصد بر بهره وری فیزیکی آب آبیاری و اثر منفی معنی داری در سطح 5 درصد بر بهره وری اقتصادی آب داشت. روش آبیاری مزارع انتخابی (سطحی یا بارانی) اثر معنی داری در سطح 5 درصد بر بهره وری فیزیکی و اقتصادی آب آبیاری داشتند. همچنین نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد عملکرد همبستگی مثبت و معنی داری در سطح 1 درصد و به میزان 608/0 با بهره وری فیزیکی داشت درحالی که عملکرد همبستگی معنی داری با بهره وری اقتصادی نداشت. لذا می توان نتیجه گیری نمود که عوامل مدیریتی از جمله اجرای سامانه آبیاری بارانی اثر مستقیم بر بهره وری اقتصادی داشتند و به تبع افزایش تعداد نوبت های آبیاری در مزارع بزرگ دارای سامانه بارانی موجب گردید تا بهره وری اقتصادی این مزارع افزایش معنی داری نشان دهند.