تحلیل الگوهای همدیدی بر شکل گیری گردوخاک در منطقه غرب آسیا

در این مقاله، به منظور بررسی پدیده گردوخاک در خاورمیانه با استفاده از داده های باز تحلیل شده ERA5 و داده های دیدبانی ایستگاه های همدیدی در بازه زمانی 2009 الی 2018 به تحلیل زمانی و مکانی الگوهای همدیدی موثر بر شکل گیری گردوخاک پرداخته شده است. در فصل بهار با افزایش دما، یک مرکز کم فشار در جنوب شرقی ایران شکل می گیرد که در فصل تابستان به سمت شمال شرقی خود توسعه پیدا می کند و همراه با استقرار یک پشته در شمال شرقی ایران سبب ایجاد شیو فشاری و درنتیجه افزایش تندی باد می شود و با مستعد بودن سطح، گسیل گردوخاک را به همراه خواهد داشت. در فصل پاییز و زمستان وزش جت قطبی قوی تر شده و حرکت آن به سمت نواحی جنوبی تر گسترش می یابد. این در حالی است که در فصل تابستان جت ضعیف تر شده و جت جنب حاره به سمت عرض های بالا جابه جا می شودبه بیان دیگر در فصل گرم سال توفان گردوخاک با تقویت شیو فشاری در سطح زمین و افزایش تندی باد همراه است که سبب فعال شدن چشمه ها و گسیل و انتقال گردوخاک می شود. در فصل سرد سال نیز استقرار جبهه سرد، به ویژه روی کشور عراق، سبب وزش باد شدید شده و درنهایت منجر به گسیل و انتقال گردوخاک می شود.