مروری بر مطالعات سلامت اجتماعی: معرفی نشانگرهای کلان سلامت اجتماعی

سلامت اجتماعی یکی از ابعاد سلامت است و بر سایر ابعاد سلامت هم تاثیر می گذارد. سلامت اجتماعی به روابط افراد با یکدیگر و تعاملات آنها در جامعه می پردازد ولی تعریف واحدی که مورد تایید تمام سازمان های بین المللی باشد برای سلامت اجتماعی ارایه نشده است. به دلیل تنوع تعاریفی که برای سلامت اجتماعی وجود دارد نشانگرهای مختلفی هم برای سنجش آن معرفی شده اند. هدف از این مقاله معرفی نشانگرهای کلان سلامت اجتماعی است.

رویکرد این مطالعه به صورت ترکیبی است. در مرحله نخست با انجام مرور نظام مند، فهرست نشانگرها تهیه شد. در مرحله کیفی، با استفاده از نظرات صاحبنظران حوزه سلامت اجتماعی(اعضای کمیته علمی) فهرست تهیه شده مورد ارزیابی و امتیازدهی قرارگرفت و براساس میانگین امتیازها اولویت بندی انجام شد.

درنهایت 50 مقاله وارد مطالعه شدند. نشانگرهای کلان اولویت دار سلامت اجتماعی به شرح زیر است:«تعداد زندانی ها»، «طلاق (نسبت طلاق به ازدواج)»، «فقر»، «خودکشی»، «ترک تحصیل»، «کودکان کار»، «امکانات مشارکت سیاسی شهروندان»، «بزهکاری کودکان (دستگیری زیر17سال)»، «قتل»، «امنیت»، «شاخص های محیط زیست»، «سرمایه اجتماعی»، فرصت درآمد عادلانه (ضریب جینی)»، «قانون گرایی (حاکمیت قانون)»، «احساس عدالت اجتماعی»، «فساد اجتماعی».

با استفاده از فهرست نشانگرهای کلان اولویت دار و انجام پیمایش های دوره ای، سیاست گذاران و جامعه علمی تصویر صحیحی از وضعیت سلامت اجتماعی و روند تغییرات آن به دست می آورند و می توان برنامه های ارتقادهنده سلامت اجتماعی را برهمین اساس طراحی کرد.