بررسی تاثیر طول نوار های کشت بر فرسایش شیاری و دانه بندی ذرات فرسایشی در کشت زار دیم

شدت وقوع فرسایش شیاری و دانه بندی ذرات منتقله از نوارهای کشت تحت تاثیر طول آنها ممکن است قرار گیرد. این پژوهش به منظور بررسی تاثیر طول نوارها بر شدت فرسایش شیاری و نوع ذرات منتقله انجام گرفت. آزمایش های صحرایی در کشت زاری دیم با شیب 10 درصد با شش طول شیار (2، 6، 10، 14، 18 و 22 متر) در قالب بلوک کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. اندازه گیری ها در شیارهایی به عرض 20 سانتی متر، عمق 5 سانتی متر با استفاده از جریانی پیوسته با شدت 3 لیتر بر دقیقه در بازه های زمانی 5 دقیقه به مدت 60 دقیقه انجام گرفت و زمان آغاز فرسایش شیاری و نیز شدت فرسایش و دانه بندی ذرات طی زمان در هریک از شیارها تعیین شد. بر اساس نتایج، زمان آغاز فرسایش شیاری با افزایش طول نوار از الگوی افزایشی پیروی کرد. فرسایش شیاری در اغلب شیارها تا زمان 45 دقیقه افزایش یافت. فرسایش شیاری در شیارهای 22 متری رخ نداده است که مربوط به نفوذ آب در طول شیار و از دست دادن قدرت جریان است. فرسایش شیاری در شیارهای با طول 2، 6، 10، 14و 18 به ترتیب 02136/0، 003232/0، 00225/0، 00150/0 و 00235/0 میلی گرم بر مترمربع در ثانیه بود. رابطه خطی کاهشی بین شدت فرسایش شیاری و طول شیار وجود داشت (54/0=2R). توزیع اندازه دانه رسوب به طور معنی داری تحت تاثیر طول شیار قرار گرفت. با افزایش طول شیار، انتخاب پذیری سیلت افزایش یافت، در حالی که انتخاب پذیری ماسه در شیارهای بلند محدود شد. انتخاب پذیری خاک رس تحت تاثیر طول شیار قرار نگرفت. استفاده از خاک ورزی حفاظتی در اراضی دیم می تواند باعث افزایش نفوذ آب و کنترل فرسایش شیاری در شیارها شود.