ارزیابی تحمل تنش غرقابی و اثر آن بر برخی ویژگی های فیزیولوژیک اندام هوایی و ریشه 21 رقم و ژنوتیپ گندم نان (Triticum aestivum L.) در مرحله سه برگی

جهت بررسی اثر تنش غرقابی بر عملکرد ماده خشک اندام هوایی و ریشه و برخی صفات فیزیولوژیک 21 رقم و ژنوتیپ گندم نان آزمایشی گلدانی و در فضای باز به صورت کرت های خردشده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار، در اهواز و در سال زراعی 1400-1399 اجرا شد. اعمال تنش در مرحله سه برگی و در سه سطح شاهد، تنش ملایم (48 ساعت) و تنش شدید (120 ساعت) به عنوان عامل اصلی و ارقام و ژنوتیپ ها نیز به عنوان عامل فرعی لحاظ شدند. تنش ملایم و شدید غرقابی به ترتیب منجر به کاهش 14.06 و 38.37 درصدی ماده خشک اندام هوایی شد، که برای همه ارقام و ژنوتیپ ها معنی دار بود. از بین 21 رقم و ژنوتیپ، ارقام مهرگان و سارنگ و ژنوتیپ های ms 93-16 و ms 93-6 به دلیل تفاوت در میزان تحمل و پتانسیل عملکرد، برای مطالعه ریشه انتخاب شدند. ارقامی که در مواجه با تنش غرقابی، توانستند فعالیت های فتوسنتزی را در سطح بالاتری حفظ کنند، درصد کاهش کمتری در ماده خشک را از خود نشان دادند. تنش شدید غرقابی منجر به کاهش 38 درصدی ماده خشک و 29 درصدی حجم ریشه نسبت به شرایط بدون تنش غرقابی شد که تا حدود زیادی با میزان کاهش ماده خشک اندام هوایی منطبق بود. رقم مهرگان با وجود کاهش شدید عملکرد ماده خشک اندام هوایی در مواجه با تنش غرقابی و قرارگرفتن در گروه های نیمه متحمل و نیمه حساس، در هر سه سطح تنش به طور معنی داری دارای بیشترین عملکرد ماده خشک نسبت به سایر ارقام و ژنوتیپ ها بود.