مطالعه واکنش صفات فیزیولوژیک و عملکرد گندم به کاربرد تلفیقی کود شیمیایی نیتروژن با کمپوست بقایای نیشکر در شرایط تنش گرمایی

به منظور بررسی اثر مصرف تلفیقی کود شیمیایی نیتروژن با کمپوست بقایای نیشکر و باکتری محرک رشد گیاه (با نام تجاری نیتروکسین) بر صفات فیزیولوژیک و عملکرد گندم رقم چمران 2 در شرایط تنش گرمای آخر فصل اهواز، آزمایشی به صورت کرت های دو بار خردشده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1401-1400 در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل سه تاریخ کاشت یک آذر، 20 آذر و 10 دی در کرت های اصلی؛ شش سطح مصرف تلفیقی نیتروژن با کمپوست شامل شاهد (بدون نیتروژن و کمپوست)، 100 درصد نیتروژن، 75 درصد نیتروژن+ 25 درصد کمپوست، 50 درصد نیتروژن+ 50 درصد کمپوست، 25 درصد نیتروژن+ 75 درصد کمپوست و 100 درصد کمپوست در کرت های فرعی و دو سطح کاربرد و عدم کاربرد باکتری در کرت های فرعی فرعی بود. در این آزمایش صفات محتوای آب نسبی برگ، ثبات حرارتی غشاء سلول، کاهش دمای پوشش گیاهی، طول دوره کاشت تا گلدهی، طول دوره پر شدن دانه، طول دوره کاشت تا رسیدگی فیزیولوژیک، سرعت پر شدن دانه، تعداد دانه در متر مربع، وزن هزار دانه و عملکرد دانه اندازه گیری شدند. تجزیه واریانس نشان داد که اثر متقابل تاریخ کاشت، مصرف تلفیقی نیتروژن با کمپوست و باکتری، بر صفات محتوای آب نسبی برگ، طول دوره کاشت تا گلدهی و عملکرد دانه معنی دار شد. مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین محتوای نسبی آب برگ (87.30 درصد)، ثبات حرارتی غشای سلول (82.90 درصد) و کاهش دمای پوشش گیاهی (11.21 درجه سانتی گراد) در 100 درصد کمپوست و بیشترین طول دوره کاشت تا گلدهی (102.66 روز) و طول دوره کاشت تا رسیدگی فیزیولوژیک (152.38 روز) در 100 درصد نیتروژن حاصل شد. به طور کلی و با توجه به نتایج حاصله در مناطق دارای تنش گرمایی آخر فصل، می توان مصرف تلفیقی 50 درصد نیتروژن+ 50 درصد کمپوست و باکتری را برای افزایش عملکرد گندم مدنظر قرار داد.