قدرت یابی طالبان و رویکرد جمهوری اسلامی ایران

قدرت گرفتن دوباره طالبان در افغانستان با خروج نیروهای آمریکایی به دنبال تصرف کابل، پایتخت این کشور رخ داد و سبب شد جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با همسایه‎های شرقی‎اش دچار برخی تناقض‎ها شود. از سویی، چون ابعاد تحولات برای ایران روشن نیست، به آنچه می‎گذرد به دیده تهدید و تردید می‎نگرد و وجود توطیه در تمامی تحولات را دور از ذهن نمی‎داند. در این مقاله با استفاده از روش کیفی و در چارچوب واقع گرایی تهاجمی داده‎ها را گردآوری و از روش تحلیل مضمون استفاده کرده ایم. این نوشتار با هدف شناسایی رویکرد جمهوری اسلامی ایران با توجه به قدرت یابی دوباره طالبان شکل گرفته و به دنبال پاسخ این پرسش هستیم که جمهوری اسلامی ایران چه رویکردی در قبال طالبان افغانستان داشته است؟ در پاسخ این فرضیه را مطرح می کنیم که خروج زودهنگام نیروهای آمریکایی از افغانستان و سقوط کابل به دست طالبان بار دیگر شرایط پرآشوب خاورمیانه و معادلات ژیوپلیتیک آن را دست خوش تغییر کرده و بر منافع ایران تاثیر‎ گذاشته است. از سوی دیگر، طالبان از بعد ایدیولوژیک به عنوان یک گروه افراطی سنی، همچنان تهدیدی برای امنیت ملی ایران به حساب می‎آید‎. نتایج این پژوهش نشان می‎دهد براساس موقعیت و نقش حساس ایران در منطقه، مواضع ایران با توجه به رویکرد طالبان متفاوت خواهد بود.