اولین گزارش از ویروس رگه زرد اختر در ایران

اختر (Canna indica) گونه ای از خانواده اختر (Cannaceae)، یک گیاه زینتی چند ساله است که به طور گسترده در طراحی فضای سبز استفاده می شود. گونه های متفاوتی از ویروس های بیمارگر گیاهی این گیاه را آلوده نموده و به عنوان یک تهدید مهم برای گیاه اختر محسوب می شوند که منجر به طیف وسیعی از علایم در گیاهان اختر، کاهش ارزش کیفی زینتی آن ها و همچنین مواد تکثیر شده با کیفیت پایین تر و منجر به خسارت مالی قابل توجهی می شوند. یک پوتی ویروس جدید به نام ویروس رگه زرد اختر (CaYSV) بسیاری از ارقام اختر را در فضای سبز که به دلیل ارزش زینتی خود به طور گسترده کشت می شوند آلوده می کند.  این ویروس بسیاری از ارقام اختر را که در باغ ها یافت می شوند آلوده کرده است و منجر به نگرانی قابل توجهی در محیط های باغبانی شده است. طی بررسی انجام شده در تابستان 1401، علایم سبزردی شدید در امتداد رگبرگ های اختر در فضای سبز شهر یزد (ایران) مشاهده شد. آر ان ای کل از برگ های 20 نمونه ی اختر دارای علایم و یک نمونه بدون علایم و به ظاهر سالم (کنترل منفی) استخراج و واکنش زنجیره ای پلی مزار معکوس (RT-PCR) با استفاده از یک جفت آغازگر دژنره پوتی ویروس ها (Nib2F, Nib3R) انجام شد. RT-PCR منجربه تکثیر یک قطعه دی ان ای با اندازه مورد انتظار (تقریبا باندازه 350 جفت باز) در تمام نمونه های دارای علایم شد، در حالی که هیچ قطعه دی ان ایی در گیاه بدون علایم مورد آزمایش تکثیر نشد. قطعه دی ان ای تکثیرشده به روش سنگر توالی یابی شدند و اندازه آن دقیقا 350 جفت باز تعیین شد. تجزیه و تحلیل BLASTn توالی نوکلیوتیدی جدایه های مورد نظر با سایر جدایه های  CaYSV متناظر موجود در پایگاه ژنی نشان داد، جدایه یزد بیشترین شباهت (5/99%) را با جدایه ای از روسیه با رس شمار MG545919.1  و کمترین شباهت (59/89%) با جدایه ی CaYSV از انگلستان با رس شمار  EF466139.1  دارد.