شناسایی چهارچوب نظری رویکردهای ساختاری و نهادی مدیریت بحران اجتماع‎ محور با استفاده از روش فراترکیب

در عصر جدید بحران های مختلف بر عرصه زندگی جوامع سایه افکنده است. در حقیقت، امروزه هیچ جامعه‎ ای نمی‎تواند مصون از بحران و پیامدهای کوتاه و بلندمدت آن باشد. مدیریت خطر بحران اجتماع‎محور تحت عنوان روشی جدید در مدیریت بحران باهدف مشارکت تمام افراد جامعه به کار می‎رود و یکی از رویکردهای نوین در عرصه مخاطرات می‎باشد. در این نگرش کاهش خطر بحران یک هدف است و راهبرد اصلی آن ارتقا ظرفیت‎ها و منابع گروه ‎های آسیب‎پذیر اجتماع و کاهش آسیب‎ پذیری آن‎ها در مقابله با بحران‎های آینده می‎باشد. رویکردهای فرعی مدیریت بحران اجتماع‎محور؛ شامل رویکرد ساختاری و رویکرد نهادی می‎باشد. رویکرد ساختاری به ساختارهای اجتماعی - اقتصادی تاکید دارد و مدل برنامه‎ ریزی آن حمایتی است. رویکرد نهادی بر اساس مفهوم تاب‎ آوری شکل گرفته و مدل برنامه ‎ریزی آن همیارانه می‎باشد. در این پژوهش، جهت یافتن، شناسایی و استخراج مولفه ‎های اصلی مدیریت بحران اجتماع‎ محور از روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد قیاسی و با بهره‎ یری از روش فراترکیب از طریق مطالعات کتابخانه‎ای استفاده شده است و هدف از آن دسته‎ بندی مولفه ها و عوامل رویکردهای فرعی مدیریت بحران اجتماع‎ محور تحت عنوان رویکرد ساختاری و رویکرد نهادی می‎باشد. برای این منظور، مولفه ها و عوامل رویکردهای فرعی مدیریت بحران اجتماع‎ محور شناسایی شده و سپس توسط نرم ‎افزار MAXQDA طبقه بندی گردیده است. جامعه آماری تحقیق متشکل از مقالات علمی پژوهشی چاپ شده در پایگاه ‎های داده، نشریه‎ های داخلی و خارجی مرتبط با موضوع پژوهش، از سال 2000 تا 2020 می‎باشد. بر اساس نتایج مجموعا 569 کد در محیط نرم‎افزار شناسایی شد که از آن تعداد 324 کد مربوط به مولفه‎ های رویکرد ساختاری و 245 کد مربوط به مولفه‎ های رویکرد نهادی مدیریت بحران اجتماع‎ محور می‎باشد.