جرائم جنسی در فضای سایبر؛ از علت شناسی تا کارایی سنجی راهبردهای مقابله ای

در راستای مقابله با جرایم جنسی در فضای سایبر، افزون بر راهبرد کیفری که از رهگذر ارعاب، اصلاح و ناتوان سازی درصدد کنترل جرم است، برخی اقدامات دیگر نظیر فیلترینگ با مسدودسازی و تدابیر مشارکتی همچون انجمن معتادان جنسی گمنام (sa) به شیوه مشاوره نجات یافتگان به ره جویان، در حال اجرا هستند. در پژوهش حاضر ضمن شناسایی علل بزه کاری جنسی سایبری به ارزیابی کارایی این تدابیر پرداخته شده است.

این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از داده های کتابخانه ای و اطلاعات تحصیل شده از دو پرسشنامه آنلاین و کاغذی صورت گرفته است. در پرسشنامه آنلاین با موضوع علت شناسی بزه کاری جنسی30 نفر از کاربران فضای مجازی به صورت تصادفی انتخاب شدند و در پرسشنامه کاغذی با موضوع ارزیابی عملکرد انجمن معتادان جنسی گمنام 20 نفر از اعضای انجمن معتادان جنسی گمنام شهر کرمانشاه مشارکت نمودند.

ملاحظات اخلاقی:

 در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.

فیلترینگ و راهبرد کیفری که مجازات های قانونی اصلی، یعنی حبس و جزای نقدی را برای دستیابی به غایت پیشگیری از تکرار جرایم جنسی سایبری، اعمال می کند، به دلایل مختلف دیگر کارآمد نیستند. از سوی دیگر راهبرد ترمیمی، فراتر از حد انتظار در اصلاح بزه کاران، هوشیاری جنسی آن ها و پیشگیری از تکرار جرایم جنسی سایبری موثر است و بررسی رویه قضایی نشان می دهد که قضات دادگاه ها در این جرایم کماکان بر اعمال کلیشه مجازات های حبس و جزای نقدی اصرار دارند.

با توجه به ظرفیت های موجود در نظام حقوقی ایران، مقامات قضایی می توانند بزه کاران این جرایم را به نهادهای مشارکتی، از قبیل انجمن های معتادان جنسی گمنام ارجاع داده و به جای «مجازات های کلیشه ای» نظیر حبس و جزای نقدی در مسیر اصلاح و مسیولیت پذیرسازی بزه کاران جرایم جنسی سایبری گام بردارند.