امکان سنجی کاربرد کمپوست ضایعات درخت خرما در بستر کشت نشاء گوجه فرنگی در شرایط گلخانه

گوجه فرنگی از مهم ترین گیاهان زراعی است که کشت آن به صورت نشایی است. انتخاب بستر کشت اقتصادی و مطلوب برای تولید نشاء با کیفیت اهمیت دارد. بنابراین به منظور استفاده از کمپوست تولیدشده از ضایعات هرس درخت خرما (برگ و دمبرگ) به عنوان بستر تولید نشاء گوجه فرنگی در شرایط گلخانه ای، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تیمار شامل انواع بسترهای کاشت در سه تکرار در سال زراعی 99-1398 در گلخانه پژوهشی موسسه تحقیقات خاک و آب اجرا شد. تیمارها (بسترهای کاشت) شامل: 1) کمپوست تولیدشده از ضایعات هرس درخت خرما (پالم پیت) (PP)، 2) پیت ماس (PM)، 3) کوکوپیت (CP)، 4) مخلوط پالم پیت و پیت ماس (PP+PM)، و 5) مخلوط کوکوپیت و پیت ماس (CP+PM) بود. پس از کشت نشاء گوجه فرنگی داده برداری و میزان جذب عناصر گیاه و شاخص های رشد گیاه در انتهای دوره رشد اندازه گیری شده و تجزیه آماری نتایج با نرم افزار SAS به همراه تحلیل و بررسی اقتصادی انجام شد. بررسی آماری نتایج تجزیه گیاه (نشاء گوجه فرنگی) نشان داد بیش ترین غلظت نیتروژن، فسفر و پتاسیم (1/47 درصد نیتروژن، 0/18 درصد فسفر و 2/83 درصد پتاسیم) به ترتیب در تیمارهای پیت ماس، ترکیب کوکوپیت و پیت ماس و پالم پیت مشاهده شد که نسبت به بقیه تیمارها در سطح یک درصد معنی دار شد. از نظر ارتفاع، نشاء گوجه فرنگی بهترین تیمار پیت ماس (8/34 سانتی متر) بود و تیمار پالم پیت (7/56 سانتی متر) و ترکیب پالم پیت و پیت ماس (7/56 سانتی متر) مشترکا در رده دوم قرار گرفتند. کم ترین ارتفاع نشاء از تیمار کوکوپیت (5/37 سانتی متر) بدست آمد. بیش ترین طول ریشه (8/69 سانتی متر) مربوط به تیمار پالم پیت + پیت ماس و کم ترین مقدار آن (6/62 سانتی متر) در تیمار کوکوپیت بود و اختلاف این دو تیمار در سطح یک درصد معنی دار شد. مقایسه اقتصادی انواع بسترهای کشت در پژوهش حاضر نشان داد که هزینه هر لیتر پالم پیت مناسب تولید داخل نسبت به کوکوپیت 50 درصد و نسبت به پیت ماس 100 درصد ارزان تر تمام می شود و می تواند به عنوان جایگزین کوکوپیت و پیت ماس وارداتی در نشاءکاری گوجه فرنگی استفاده شود.