پیش بینی تبخیر ماهانه به کمک مدل های خطی و غیرخطی سری زمانی (مطالعه موردی: ایستگاه تبخیرسنجی سد اکباتان)

پیش بینی تبخیر به عنوان یک جزء اصلی چرخه هیدرولوژیکی، اهمیت زیادی در مطالعات هواشناسی و منابع آب دارد. در این پژوهش، کارایی مدل های ARIMA، SARIMA، برنامه ریزی بیان ژن، رگرسیون خطی چندگانه، مونت کارلو و توماس فیرینگ در پیش بینی مقادیر ماهانه تبخیراز تشت بررسی گردید. بدین منظور، داده های تبخیر ماهانه ایستگاه تبخیرسنجی سد اکباتان در یک دوره 47 ساله (1396-1350) مورد استفاده قرار گرفتند. از آمار دوره 40 ساله 1389-1350 برای واسنجی و از داده های سالهای 1396-1390 جهت  اعتبارسنجی مدلها نتایج استفاده گردید. معیارهای ارزیابی ضریب تبیین، ریشه میانگین مربعات خطا، خطای استاندارد، معیار اطلاعاتی آکاییک و ضریب نش- ساتکلیف برای ارزیابی و مقایسه عملکرد مدل ها مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که مدل SARIMA عملکرد دقیق تری در پیش بینی تبخیر ماهانه داشته و مدل های برنامه ریزی بیان ژن، ARIMA و رگرسیون خطی چندگانه به ترتیب در رتبه های دوم تا چهارم قرار دارند. با توجه به این که مدل برنامه ریزی بیان ژن از سهولت کاربست بیشتر و تعداد پارامتر کمتری نسبت به مدل SARIMA برخوردار است ، پیش بینی را آسان تر و در زمان کمتری انجام می دهد و در میان روش های مورد استفاده قابل توصیه است.