بررسی فرایند و نظام استفاده از سلول های بنیادی و ژن درمانی از منظر حقوق ایران

در سال های اخیر پیشرفت های بسیار زیادی در عرصه تکنولوژی رخ داده است. یکی از این حوزه ها، مساله سلول های بنیادی است. هدف از پژوهش حاضر بررسی و تحلیل مقررات آیین نامه ای موجود در این حوزه می باشد.

این تحقیق از نوع نظری بوده، روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی می باشد و روش جمع‏ آوری اطلاعات به صورت کتابخانه‏ای است و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات صورت گرفته است.

ملاحظات اخلاقی: 

در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.

یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که مساله استفاده و دسترسی به سلول های بنیادی جهت تحقیق و پژوهش مورد توجه واقع نشده است. از طرفی، با توجه به اینکه ژن ها و اطلاعات ژنتیکی موجود در آن ها، قابلیت اختصاص یافتن دارند و نیز ارزش تبادل و خرید و فروش هم دارند، می توان آن ها را واجد وصف مال دانست، پس از آنجایی که سلول های بنیادی، اوصاف خاص مال را با خود دارند، می توانند در زمره اموال، قرار گیرند و مالکیت بر آن ها نیز می تواند از هر حیثی، متفاوت باشد.

در حقوق داخلی ایران با توجه به خلاهای بسیار زیاد در مقررات آیین نامه ای موجود، برای جلوگیری از سوءاستفاده های احتمالی در این فناوری، بایستی ضمن تدوین مقررات لازم، نسبت به مدیریت و حل تعارض منافع بین عوامل درگیر در این فناوری، اقدام گردد، هرچند در فقدان مصوبات قوی راجع به فرایندهای مرتبط با سلول های بنیادی، در نظام کنونی می توانیم از نظریه «مسیولیت اعمال منع نشده» استفاده نماییم.